S.

SAGNOWSKl KAROL RAFAŁ, ur. w Krakowie 1836 roku, um. tamże 1879 r. Artysta dzisiaj prawie zupełnie zapomniany. Między 1853 a 1855 r. uczeń krakowskiej Szkoły sztuk pięknych, kolega Matejki, Grottgera, Cynka i innych. Następnie w Akademii wiedeńskiej, gdzie za swój obraz: »Legenda o św. Jacku« otrzymuje stypendynm rządowe. Osiada potem w Krakowie i maluje przeważnie portrety, sceny biblijne i epizody historyczno rodzajowe, freski nieudane w kościele w Żółkwi. Tablica pamiątkowa jego znajduje się w kaplicy różańcowej kościoła OO. Dominikanów w Krakowie. Wystawia u nas od 1859 do 1877 r. Malował oprócz tego: »Grosz sieroty«, »Rozmarzona« i t. d. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 644. 

SAKOWSKI MIECZYSŁAW, rzeźbiarz, wystawia od 1888 do 1900 r. 

SALB MARCIN, litograf Uniwersytetu Jagiellońskiego, wystawia 1868 r. 

SALZMAN JOACHIM, wystawia rzeźbę z drzewa 1867 r. 

SANDOZ ADOLF, architekt i malarz, syn Fryderyka i Józefy z Suchowieckich, obywateli ziemskich w gub. podolskiej, ur. w Trybusówce na Podolu 1848 r. Studya odbył wraz z bratem Stanisławem w Szwajcaryi, a potem w Paryżu, gdzie został przyjęty do Szkoły sztuk pięknych i tam odbył czteroletni kurs architektur, z zapałem oddając się malarstwu pod kierunkiem mistrzów Delaunay i Puvis de Chavannes. Świetnie ukończył studya pracą, nagrodzoną na konkursie: są to plany własnej kompozycyi na Akademię Umiejętności (były na naszej wystawie jubileuszowej). Odbywał podróże artystyczne do Niemiec, Austryi i Włoch. W Rzymie pracował cały rok, a następnie w Afryce przez dwie zimy. Tam powstał cały szereg obrazów wschodnich Sandoza i typów pochwyconych na miejscu, jak »Arab na koniu«, »Taniec saharyjski« i t. d. W »Salonie« paryskim 1881 roku wystawił »Mieszkanie saharyjskie«. Wystawiał także w Krakowie i we Lwowie. Towarzystwo nasze zakupiło jego obraz: »Arabka przy kolebce« i dwa krajobrazy: »Poranek« i »Wieczór w pustyni Saharyjskiej«. 

W wydawnictwach Hachetta lub w ozdobnych wydaniach Quantina i Delagrava wykonywał illustracye. Odbył w 1882 r. ponowną podróż artystyczną do Afryki i bawił dłużej w El Kantarze, przyjmowany gościnnie przez tamtejszego szeika. Z tego pobytu datują obrazy: »Nad brzegiem Ued na oazie El Kantary«, »Prządka«, portret żony szeika El Kantary, Aszuszy, i typ kobiety, młodej góralki z Auves, z pochodzenia Kabylki. W »Kłosach« z 1883 roku, nr. 917, jest reprodukcya obrazu Sandoza: »Karawana wielbłądów w Saharze« wraz z jego własnym opisem zdarzenia. Wystawia u nas od 1880 do 1883 r. OS. Bibliografia: »Gazeta lwowska« z 1880 r. nr. 216; z 1881 r. z dnia 12 września. »Czas« z r. 1880, nr. 264 i 280. »Echo« z r. 1881, nr. 9. K. 87. 

SAPALSKA J., wystawia 1878 r. martwą naturę. 

SAS J., wystawia 1893 r. 

SAS FRANCISZEK, wystawia 1893 r. »Sukiennice«. 

SASKI SYLWERYUSZ. Wystawia od 1890 do 1901 r. Uczeń krakowskiej Szkoły sztuk pięknych, którą ukończył ze złotym me dałem. Na wystawie 1891 r. jako uczeń Akademii monachijskiej za studya malowane w szkole prof. O. Seitza otrzymał dyplom pochwalny. Bibliografia: »Świat« z r. 1891, str. 389. 

SAWICZEWSKI STANISŁAW, wystawia 1892 i 1902 r. 

SAWICZEWSKI WŁADYSŁAW, wystawia 1864 r. portret. Syn siostry Grottgera.

SAXE z KOZIETULSKICH JULIA, wystawia dwa krajobrazy 1861 r. 

SCHOUPPE ALFRED, ur. w Sanockiem w r. 1812. Uczeń Richtera w Warszawie i Minardiego w Rzymie. Po r. 1850 osiadł w Warszawie i oddał się malarstwu krajobrazowemu. Był jednym z założycieli warszawskiego Towarzystwa zachęty sztuk pięknych. Tamże został dyrektorem Towarzystwa kredytowego miejskiego. Zmarł w Szczawnicy 17 kwietnia 1899 r. Medal srebrny na wystawie krajowej w Warszawie. Prace najważniejsze: krajobrazy górskie: »Dolina kościeliska«, »Czerwony wirch«, »Giewont« i mnóstwo innych. W Muzeum narodowem są jego krajobrazy: »Z doliny kościeliskiej« i »Molo di Gaeta« nabyte w 1888 roku, oraz »Łomnica w Tatrach«, dar artysty z 1887 r., »Ruiny Rabsztyna« i »Pyszna« w Tatrach, nabyty również 1888 r. Wystawia po raz pierwszy w Warszawie 1845 r., mając lat 33. Jeden z pierwszych, którzy zaczęli malować Tatry. Cały szereg illustracyi do tygodnika illustrowanego« wykonał razem z Juliuszem Kossakiem, który na tle jego peizażów robił figury. U nas wystawia od 1855 roku. W zbiorach warszawskiego To w. Z. S. P. są jego: »Epizod z doliny kościeliskiej«, »Łomnica«, »Dolina kościeliska«, »Kolbach«, »Pyszna« i »Gewont«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 670. Dr. J, B. Antoniewicz 1. cit. str. 197. H. Piątkowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1895, str. 84. Kai. Czecha 1900. M. N K. 87. 

SEIDLITZ JÓZEF NARCYZ KAJETAN (Ojciec), ur. 23 października 1789 r. w Warszawie, um. tamże w czerwcu 1845 r. Kształcił się najpierw pod Z. Voglem w Warszawie przez dwa lata. Od 1803 do 1809 r. w Akademii drezdeńskiej. Po krótkim pobycie w Warszawie przeniósł się w 1810 r. do Krzeszowic, gdzie bawił do 1834 r. Następnie powrócił do Warszawy. Wystawiono u nas w 1860 r. Józefa Seidlica widok Łazienek w Warszawie. Przypisać można jemu ten obraz. W galeryi Tow. Przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego »Widok Krzemieńca«, sepią. Bibliografia: Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 130. 

SERDA IRENA, wystawia w 1897 i 1899 r.

SICHULSKI KAZIMIERZ, ur. we Lwowie 17 stycznia 1879 r. Uczeń Akademii sztuk pięknych w Krakowie, którą ukończył z 3 medalami srebrnemi. Następnie studyuje w Wiedniu w austr. Muzeum dla sztuki i przemysłu. Podróżuje po Włoszech i Niemczech, bawi przez lato 1904 r. w Tokarówce na Ukrainie, następnie czasowo we Lwowie. Wystawia od 1903 r. cały szereg obrazów, między innemi nowe efekty plein air’u, które wywołały zasadniczo różne sądy między artystami i krytyką. Wymienię tu: »Krowy«, »Konie«, »Muła z karyolką«, »Orkę«, »Saneczki« i t. d. 

SIDOROWICZ ZYGMUNT, ur. 1846 r. we Lwowie, um. 2 maja 1881 r. w Wiedniu. Ukończywszy studya politechniczne we Lwowie, kształcił się jako malarz od 1867 r. w Akademii wiedeńskiej, następnie w Monachium, skąd wrócił 1878 r. do Wiednia i tam zmarł w niedostatku. Obrazy jego wystawiano u nas od 1870 do 1880 r. Ważniejsze prace: »Krajobraz letni«, »Krajobraz zimowy«, »Poranek«. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego »Poranek« (L. 151), »Poranek« drugi (L. 30) i »Robotnik«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 714. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 335. W. 98. K. 87. 

SIEDLECKI FRANCISZEK, ur. 1867 r. w Krakowie. Tu studyuje prawo. Studya malarskie odbył w Monachium. Następnie kształci się w Paryżu i bawi na Litwie, we W łoszech i Holandyi. U nas wystawia od 1900 r. Zajmuje się także akwafortą. Ważniejsze obrazy olejne: portret żony, portret Kisielewskiego i inne. »Prekursor«, »Ku światku«, »Zstępujący«, »Brzask«, »Nahash«, »Syn słońca«, »Światło i cień«, »Wiosna«, »Dostojna para« etc. Z akwafort wymieniam następujące: »Miłość«, »Psyche«, »Tęsknota«, »Dama z łasicą« według obrazu Leonarda da Vinci, znajdującego się w muzeum Czartoryskich w Krakowie. Portret Krasińskiego, Cypryana Norwida, Fryderyka Nietschego. »Na krańcach horyzontu«, »Głowa za wualem«, »Peizaże fantastyczne«, »Syreny«. OS. 

SIEDLECKI JÓZEF, dawny uczeń Szkoły sztuk pięknych w Krakowie, profesor rysunków w zakładzie im. Baranieckiego, twórca i właściciel sławnych zbiorów reprodukcyi arcydzieł wszechświatowej sztuki, któremu Witkiewicz poświęcił osobną książkę p. t.: »Dziwny człowiek«, Kraków 1901. Wystawia szkic do kartonu, wykonany razem z Kozakiewiczem Antonim 1865 r. Bibliografia: St. Witkiewicz: »Dziwny człowiek«. Kraków 1901. 

SIEMIEŃSKA LAURA, wystawia 1898 r. portret Edwarda Czabana. 

SIEMIRADZKI HENRYK, ur. 15 września 1843 r. we wsi Pieczeniegi, gub. charkowska, um. 23 sierpnia 1902 r. Syn Hipolita i Michaliny z Prószyńskich. Matka Henryka dla wychowania dzieci zamieszkała stale w Charkowie. Pod jej to dozorem kształcił się młody Henryk najprzód w domu, następnie w miejscowem gimnazyum. Chłopięciem będąc okazywał ogromną zdolność do rysunku. Rodzice pragnęli dla syna zawodu praktycznego, widząc jednak zamiłowanie do sztuki, nie tamowali jego chęci, owszem, nie szczędzili starań i nakładów, aby dar ten Boży w dziecku swem rozwinąć. Po ukończeniu gimnazyum, wstąpił do uniwersytetu charkowskiego i uzyskał w nim stopień kandydata nauk przyrodniczych. Mając już lat 21, wyjechał do Petersburga celem kształcenia się w tamecznej Akademii sztuk pięknych. Tu jednak spotkał trudności nieprzewidziane: odmówiono mu zapisania się do grona stałych uczniów akademii; przepisy bowiem nie pozwalają na przyjmowanie młodzieńców, mających więcej niż 16 lat wieku. Został zatem uczniem przychodnim, lecz niebawem pracami swemi tak się odznaczył, że przyjęto go na ucznia stałego. W r. 1871 kosztem rządu wysłany jako stypendysta za granicę. Pierwszy rok przebył w Monachium, rok drugi w Rzymie. Latem 1873 odwiedził sędziwych rodziców w Warszawie i tu za dyspenzą Ojca świętego ożenił się z cioteczną siostrą, Maryą Prószyńską. Potem powraca do Rzymu i pozostaje tam do swej śmierci w 1902 r. W 1889 r. zamianowany członkiem kor. paryskiej Akademii sztuk pięknych. W r. 1878 otrzymał w Paryżu za »Pochodnie Nerona« złoty medal honorowy. W r. 1898 został mianowany przez króla włoskiego Humberta komandorem krzyża św. Maurycego i Łazarza. Jest członkiem akademii sztuk pięknych petersburskiej, berlińskiej, sztokholmskiej i św. Łukusza w Rzymie. Darem wspaniałym »Pochodni Nerona« kładzie 5 października 1879 r. podwalinę pod Muzeum narodowe w Krakowie, które dzięki temu powstało w 1883 r. Pochowany w Grobach zasłużonych na Skałce. Główne dzieła: »Uczta Nerona« 1872 r., »Skok Tyberyusza«, »Jawnogrzesznica« (medal złoty w Wiedniu), »Niewolnik grecki«, »Elegia«, »Chopin u ks. Radziwiłła«, »Pochodnie Nerona« (medal honor. Paryż 1878 i krzyż legii honorowej, membre de l’Institut, dalej »Wazon czy kobieta«, »Rozbitek«, »Taniec wśród mieczów«. Kurtyny teatrów krakowskiego i lwowskiego. Jego »Fryne w Eleusis«, »Chrystus i Marya«, szereg kartonów akademicznych i t. d. są w muzeum Aleksandra III w Petersburgu. W zbiorach Chojnowskiego w Warszawie jest jego ostatni obraz: »Pod cieniem drzewa oliwnego«, nie dokończony. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego: »Dirce chrześcijańska«. Reprodukcyę jego obrazu: »Taniec wśród mieczów« wydało nasze Towarzystwo w heliograwurze jako premię za rok 1895. W cerkwi Zbawiciela w Moskwie jest siedm jego malowideł ściennych, z których najsławniejszem jest »Wieczerza Pańska« nad wielkim ołtarzem. Muzeum historyczne w Moskwie posiada dwa jego wielkie obrazy historyczne, zamówione dla dekoracyi sali starożytności pogańskich tegoż muzeum, malowane enkaustyką. Peterburska Akademia sztuk pięknych nabyła jego arcydzieło: »Chrystus w domu Maryi i Marty«. W pałacu Nieczajew-Malców w Petersburgu jest jego plafon »Jutrzenka«. W końcu zaznaczę, że szereg obrazów jego znajduje się w Ameryce, a w 1888 r. wystawiono u nas jego prace: »Wróżbita«, »Greczynki u źródła«, »Za przykładem bogów«, »Z życia starożytnego«, »Pokusa św. Hieronima«. W 1890 r. rozpoczął: »Apoteozę Kopernika«, przeznaczoną dla uniwersytetu warszawskiego, jako sufit biblioteki publicznej (»Świat« z r. 1891, str. 892). Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 705. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 332. Stanisław Witkiewicz: Sztuka i krytyka u nas. Lwów 1899. St. Krzemiński: Pochodnie Nerona. Warszawa 1877. N. N. w »Kłosach«, t. XVIII. L. Jenike i F. Tegazzo w tygodniku illustrowanym« z r. 1875. W. I. Wdowiszewski w »Świecie« z r. 1888, str. 326. Wueł: »Fryne w Eleusis«, obraz S. »Świat« z r. 1890, str. 43. »Kłosy« z r. 1875, str. 81. »Tygodnik illustrowany« z r. 1875, str. 81, t. XV; 1902, str. 644; Wojciech Gerson, tamże, 1890, str. 210; Zygmunt Sarnecki, tamże, 1900, str. 99. »Świat« 1889, str. 95; 1890. str. 614. M. N. K. 87. Kai. Czecha 1903. 

SIENIAWSKA, debiutuje 1903 r. Uczennica kursów zakładu im. Baranieckiego w Krakowie.

SIENKIEWICZ ZOFIA, wystawia 1899 r.

SIKORA ALOIZY, wystawia mozaiki woskowe 1858 r. 

SIKORSKA JULIA, wystawia kwiaty i martwe natury od 1897 do 1899 r. 

SIKORSKI JAN (JOZEF), ur. w Dreźnie 27 grudnia 1804 r., um. 12 lutego 1887 r. W czwartym roku życia przybył z rodzicami do Warszawy. Uczęszczał do szkoły wydziałowej, a następnie w r. 1818 do liceum warszawskiego. W r. 1821 zapisany został w poczet uczniów ówczesnego uniwersytetu w Warszawie na wydział sztuk pięknych, który w r. 1826 ukończył, zjednawszy sobie względy profesorów Brodowskiego i Blanka. Po ukończeniu uniwersytetu oddał się z wielkiem zamiłowaniem malarstwu i pracować zaczął na polu nauczycielskiem. W 1837 na wezwanie księdza Ciastowskiego, rektora księży Pijarów na Żoliborzu, został profesorem rysunków w tym instytucie. Lecz niebawem uwolnił się od tego obowiązku celem kształcenia się za granicą w swym kunszcie. Podczas kilkoletniego pobytu w obcych krajach zwiedzał najcelniejsze galerye obrazów. Powróciwszy w 1833 r. do kraju, wstąpił w związki małżeńskie, a dla opędzenia potrzeb rodzinnych musiał oddać się znów zawodowi nauczycielskiemu. Dawał lekcye rysunków u p. Bogumiły Wisłockiej, Anny Lachman, Apolonii Plewińskiej, Maryi Braun, Kucharskiej, Kurbanowiczowej, Brzezińskiej, Pauliny Krakowowej, Lucyny Guerin, oraz w prywatnej szkole męskiej ś. p. Leszczyńskiego. Sikorski był przeważnie utalentowanym malarzem portretowym. Później powołany został przez Kokulara do instytutu Aleksandryjskiego wychowania panien i tu był profesorem aż do przeniesienia pomienionego instytutu do Puław. Od 1859 do 1872 r. wykładał w szkole wyższej żeńskiej rządowej przy ulicy Niecałej, a następnie w gimnazyum żeńskiem. Sikorski Józef wystawia portret w 1855 r. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego portret budowniczego Gołońskiego. Bibliografia: »Kłosy« z r. 1887, t. XLIV, str. 192. 

SIMMLER FRANCISZEK, wystawia akwarellę w 1883 r. 

SIMMLER JÓZEF, ur. w Warszawie 14 marca 1823 r., um. w Krakowie 1868 r. Po ukończeniu domowej edukacyi pierwsze początkowe nauki pobierał u Bonawentury Dąbrowskiego i prof. I. F. Piwarskiego, potem udał się do Drezna, gdzie w Akademii sztuk pięknych pracował pod kierunkiem profesora Schuriga, gdzie też medal konkursowy otrzymał. Po kilkuletnim pobycie tamże, wyjechał do Akademii monachijskiej (1848 r.), jako należycie przygotowany dostał się do sali malarskiej, której przewodniczył Henryk Hess, studyował również pod Kaulbachem i Schnorrem von Karolsfeld, gdzie komponował pierwsze swe sceny historyczne. Z Monachium powrócił do Drezna, gdzie dalsze studya w pracowni prof. Bendemana odbywał. Po powrocie do kraju przeważnie portrety malował. Udaje się powtórnie w podróż artystyczną, tym razem do Paryża, jednakże czując się samotnym, powrócił do spokojnego Monachium i tam ożenił się. Wzorowa żona i dobra matka była pociechą i ozdobą jego żywota. Po ukończeniu licznych prac powtórnie wyjechał do Paryża, a następnie w towarzystwie swej małżonki do Włoch. Od tego czasu zmienił swój styl malowania. Wróciwszy do Warszawy malował liczne portrety, nadto otrzymywał zamówienia na obrazy treści religijnej i dziejowej. W szystkie jego prace zajmują piękne miejsce w dziejach sztuki krajowej. Jego najstarszym obrazem jest »Śmierć Barbary Radziwiłłówny«, darowany przez Leopolda Abramowicza, obywatela z Ukrainy, galeryi Towarzystwa przyjaciół sztuk pięknych w Warszawie. Reprodukcya tego obrazu wydaną została jako nasze premium za rok 1859. Jego »Katarzyna Jagiellonka w więzieniu« reprodukowaną została jako premium naszego Towarzystwa za rok 1860/1. Simmler jest przed Matejką najzdolniejszym u nas malarzem historycznym. Około 1847 r. Pracuje nad illustracyami do »Maryi«. Ostatniem jego dziełem jest »Przysięga Jadwigi«. W Muzeum narodowem jest jego »Kozak z papugą«, dar Czesława Zdziechowskiego z Ukrainy w r. 1884. Ważniejsze prace: »Przysięga Jadwigi«, »Katarzyna Jagiellonka w więzieniu«, »Pożegnanie Maryi«, portrety pani Górskiej, Ludwika hr. Mycielskiego, Bobra, p. Ziemińskiej, Troszla w roli »Don Juana« i p. Reszkowej. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. są jego: »Śmierć Barbary Radziwiłłówny«, »Pożegnanie Maryi«, portret artystki Ziemińskiej, portret damy i portret Kameduły. W muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego portret Podhorskiego. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 422. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 226. K. Wł. Wójcieki i A. Lesser w »Kłosach«, t. VI. W. Gerson: J. Simmler i jego dzieła. »Biblioteka warszawska« z r. 1869. I. E. Faleński w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1868. Katalog wystawy pośmiertnej obrazów Józefa Simmlera. Warszawa 1868. »Kłosy« z r. 1868, str. 147. »Tygodnik illustrowany« z r. 1868, str. 131, t. I. T. Jaroszyński, tamże, 1904, str. 865. M. N. W. 98. 

SKIBIŃSKI W. Wystawia od 1894 do 1901 r. 

SKIRMUNT HELENA, ur. 5 listopada 1827 r. w Kołodnie na Litwie, um. w Amelie les Bains 1874 roku. Pierwsze studya u Dmochowskiego w Wilnie, potem u Kassego w Berlinie. Paryż, Drezno i 1852 r. Wiedeń pod Józefem Cezarem, następnie Rzym. Wystawia 1874 r. szachy, przedstawiające obóz polski i turecki pod Wiedniem, obecnie w Muzeum narodowem. Mieszkała czas dłuższy w Rzymie. Ważniejsze prace: obraz w kościele w Duksztach i kilka krucyfiksów. W Muzeum narodowem są jej: »Gedymin« i medaliony Henryka Rodziewicza, Hieronima Pławińskiego, Józefiny Butrymowiczowej, nie wystawione. Bibliografia: »Kłosy«, t. XXIII, str. 202. 

SKIRMUNT S. Wystawia scenę historyczną w 1863 r. 

SKOCZYLAS WŁADYSŁAW, debiutuje 1903 r. 

SKOTNICKI JAN, debiutuje na wystawie jubileuszowej 1904 r. W Paryżu mieszka, Academie de la grande Chaumiére. 

SKRUTEK ALEKSANDER, wystawia 1892—1894 r. 

SKWIRCZYŃSKI ZDZISŁAW, debiutuje widokiem z Rzymu w 1901 r. Uczeń szkoły przemysłowej we Lwowie, następnie Akademii sztuk pięknych w Krakowie. Przebywał we Florencyi, Rzymie, Paryżu, bawi w Przemyślu. 

SLEŃDZIŃSKI WINCENTY, ur. w Skrebinach (gub. wileńskiej) 1 stycznia 1837 r. Kształcił się najpierw w Wilnie, potem od 1855 r. w Szkole sztuk pięknych w Moskwie, którą chlubnie ukończył ze stopniem »artysty«. Od r. 1863 do 1872 pracował w gubernii niżnogrodzkiej, przeważnie w Charkowie. Od r. 1872 przez kilka lat przebywał w Dreźnie. W Muzeum narodowem jest jego »Sierotka«, malowana w Dreźnie 1873 r. Tamże jest jego portret Adama Kirkora, nie wystawiony. Ważniejsze prace: »Dzieci litewskie«, »Śpiące dziewczynki«, »Ostra Brama«. W galeryi Tow. Przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego »Mała dziewczynka pod murem«, malowana w Dreźnie 1873 r., dar hr. Engeströma. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. srt. 630. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 325. M. N. 

SLEWIŃSKI WŁADYSŁAW, ur. w Królestwie Polskiem, wykształcony w Paryżu, członek krakowskiego towarzystwa »Sztuka«. Wystawia u nas od 1899 r.: »Bretonki«, »Krajobraz z Hiszpanii«, »Kwiaty« i t. d. 

SŁOTA W. Wystawia 1861 r.

SMOKOWSKI WINCENTY, ur. 1797 r. w Wilnie, um. 19 lutego 1876 r. Początkowe studya odbyte w Wilnie pod Rustemem i Saundersem, rytownikiem. Kształcił się w Akademii petersburskiej, po której ukończeniu z licznemi nagrodami, ostatnią za wielki obraz »Śmierć Epaminondasa«, przekonał się, że jako artysta, nie znajdzie sposobu do życia, zapisał się więc na wydział lekarski w Wilnie, na którym otrzymawszy 1835 r. stopień lekarza, był obok tego nauczycielem rysunków i malarstwa przy Uniwersytecie wileńskim; następnie przybył do Warszawy i tu objął posadę lekarza miejskiego. Niebawem postanowił podnieść drzeworytnictwo, sam z zapałem wziąwszy się do pracy. W tym celu po dwakroć przedsiębrał podróże do Paryża, gdzie w zakładach ksylograficznych pracował. Sam rysował i rytował; drzeworyty jego jakkolwiek dobrze rysowane i wycinane, dla braku umiejętnych preserów nie wychodziły należycie. Smokowski naukowo wykształcony, biegły lingwista, jako pisarz skreślił życiorysy artystów: Orłowskiego, Rustema i Wańkowicza. Po latach kilkunastu opuściwszy Warszawę, przeniósł się na stałe mieszkanie do wsi Krykiany w powiecie święciańskim, majętności brata swej żony, pracując zawsze w ulubionej sztuce. W Akademii petersburskiej jako uczeń wykonał dwie ryciny do pierwszego wydania »Wallenroda« na żądanie Mickiewicza. Ozdobiony medalem złotym jako pierwszy uczeń tej akademii, Smokowski pierwszy wskrzesił dawne drzeworyty, bo od r. 1843 w różnych dziełach ówczesnych je widzimy. Najwięcej, bo 50 wykonał do »Witoldoraudy« J. I. Kraszewskiego, w 1846 r. wydanej w wilnie. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu są jego portrety J. I. Kraszewskiego w młodości i K. W. Wójcickiego. Ważniejsze prace: portret Wójcickiego, »Dwaj chłopi i dziewczyna«, »Krakowiak tańczący z dziewczyną« i szkic »Śmierć Czarnieckiego«, »Napoleon pod Wagram«, »Prządka«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 290. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 143. »Kłosy« zr. 1865, str. 140; zr. 1876, str. 218, t. XXII. Sprawozdania kom. do bad. hist. sztuki w Polsce, tom V. »Ateneum« 1877, I. W. 98. 

SMOLKÓWNA, wystawia kwiaty 1893 r. 

SOBAŃSKI WALERY, wystawia portret 1864 r.

SOBIESŁAW (BYSTRZYŃSKI), artysta dramatyczny teatru krakowskiego, powszechnie znany i ceniony od lat prawie 30-tu. Zarazem malarz-amator, wystawia 1894 r.

SOCHACZEWSKI ALEKSANDER, wystawia 1887 r. portret. Sybirak.

SOCHOR WACŁAW, wystawia 1881—1886 r.

SOKOŁOWSKI ZYGMUNT, ur. w Poznańskiem 1859 r., um. w Paryżu 1888 r. Maluje drobne krajobrazy o smutnym nastroju. Kształcił się w krakowskiej szkole sztuk pięknych następnie w latach 1879—1880 w Akademii monachijskiej pod Aleksandrem Wagnerem, a od 1881 osiadł w Paryżu. Wystawia u nas od 1881 do 1885 r. Ważniejsze prace: »Józef sprzedany przez braci«, »Lasek brzozowy«, »Pastwisko leśne«. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest akwarella »Wnętrze lasu«, którą jemu przypisać należy, choć w katalogu podano: Sokołowski L. Bibliografia: Dr Jerzy Mycielski 1. cit. str. 714. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 357.

SOLDENHOFF ALEKSANDER BAR. Uczeń Akademii monachijskiej między 1869 a 1872 rokiem. Wystawia u nas w 1873 r. W spisie dzieł mylnie zaliczony do artystów obcych.

SOŁOMONOWICZ WIKTOR, ur. na Podolu. Wystawia widoki podolskie 1892 r. 

SOŁTYK JAN HR. Akwarelle wystawia 1866 r. 

SOSNOWSKI OSKAR HR., ur. w Nowomalinie na Wołyniu, rzeźbiarz, wychowaniec szkoły krzemienieckiej, wykuł z marmuru tamże posąg Czackiego i dzieło to ofiarował miastu Warszawie (u Wizytek). Twórca »Skargi« przeniesionego z katedry na Wawelu do kościoła św. Piotra w Krakowie. W kościele Karmelitów na Krakowskiem Przedmieściu w Warszawie jest jego »Chrystus w grobie«, darowany przez artystę 1858 r., razem z pięknym »Aniołem«. U nas wystawia 1854 r. grupę z kararyjskiego marmuru: »Edyp i Antygona«, obecnie w Muzeum narodowem, nie wystawioną. Otrzymał od papieża order Grzegorza Wielkiego. W Warszawie 1897 r. urządzono zbiorową wystawę jego prac. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego marmurowe popiersie arcybiskupa Leona Przyłuskiego. W muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego popiersie Józefa Korzeniowskiego. Bibliografia: Bol. Podczaszyński: Pamiętnik sztuk pięknych. Warszawa 1855, tom II, część I. »Tygodnik illustrowany« z r. 1861, str. 115. Kazimierz Witte, tamże, z r. 1897, str. 293. 

SOZAŃSKI MICHAŁ ADAM, ur. we Lwowie 1853 r., uczeń Marconiego we Lwowie i Laufbergera w Wiedniu. Mieszkał we Florencyi, poświęcając się prawie wyłącznie akwarellom. W r. 1890 osiadł we Lwowie i tam otworzył pracownię. List pochwalny na wystawie krajowej 1894 r. Bibliografia: K. 87. »Świat« z r. 1890, str. 22. 

SPITZIAR JAN, dekorator teatru miejskiego w Krakowie. Wystawia 1876 r. 

SPLESZYŃSKA ELEONORA KOTWICZ ONICHIMOWSKA, ur. 1870 r. w Warszawie. Początkowo kształciła się w Warszawie pod kierunkiem prof. Gersona, Badowskiego i Wyczółkowskiego, w Paryżu zaś od 1895 do 1897 r. u prof. Courtois i Boutel de Mouvel i w akademii Vitti pod kierunkiem prof. Rafaela Collina. Najważniejsze prace: portrety p. Z. na wystawie konkursowej w Warszawie 1898 r., panny S. W., pana O., p. P., obraz: »Śmierć wśród kwiatów«, »Nocturne«, szereg peizażów i specyalną swoją wystawę w Wilnie 1902 r., pastel »O wieczornej godzinie«. Wystawia u nas 1899 i 1900 r. Od 1900 r. mieszka w Wilnie, Makariewska L. 7; w pracowni swojej urządziła kursa zbiorowe rysunku i malarstwa, dzienne i wieczorne. OS. 

SPORN KAROL, wystawia krajobrazy 1892—1894 r. Uczeń Jana Matejki, pracował przy polichromii kościoła Maryackiego w Krakowie: Bibliografia: »Świat« z r. 1889, str. 525.

STABROWSKI KAZIMIERZ, ur. 1876 r. w Kruplanach, gub. grodzieńskiej, na granicy powiatu Słonimskiego i nowogródzkiego. Nauki średnie pobierał w gimnazyum w Białymstoku, po ukończeniu którego wstąpił do Akademii sztuk pięknych w Petersburgu. Ukończył ją w r. 1894 ze stopniem »artysty pierwszej klasy«. Następnie wyjechał do Paryża i prowadził dalej studya w akademii Juliana. Potem dłuższy czas podróżował, przeważnie na Wschodzie, zwiedził Grecyę, Turcyę, Palestynę, Egipt i Azyę środkową; z tego okresu powstał obraz »Mahomet na puszczy«, odznaczony przez petersburską Akademię sztuk pięknych medalem złotym w 1894 r. Na wystawie wszechświatowej w Paryżu 1900 r. za obraz »Cisza wsi« uzyskał medal duży srebrny. W roku 1901 na wystawie międzynarodowej w Monachium, Pinakoteka zakupiła do swych zbiorów obraz pod tytułem: »Biała noc«. Muzeum narodowe w Wenecyi 1903 r. nabyło duży obraz zatytułowany: »Zmierzch w Łazienkach«. Wystawia u nas 1900 r. Za stały swój pobyt od lat kilku obrał Warszawę, do której przyjechał z intencyą założenia szkoły sztuk pięknych z działem sztuki zastosowanej do przemysłu. Po kilkuletnich staraniach w marcu roku 1904 szkoła została otwartą i powołano Stabrowskiego na stanowisko dyrektora. Profesorami nowopowstałej szkoły zostali: Ferdynand Ruszczyc, Konrad Krzyżanowski, Karol Tichy i Ksawery Dunikowski. OS. Bibliografia: »Świat« z r. 1895, str. 22. Ważny dla biografii artysty list O. Norberta Golichowskiego. »Tygodnik illustrowany« z r. 1904, str. 216.

STACHIEWICZ PIOTR, ur. 29 października 1858 r. w Nowosiółkach Gościnnych (w Galicyi). Po ukończeniu politechniki lwowskiej wstąpił w r. 1877 do Szkoły sztuk pięknych w Krakowie i tam kształcił się do r. 1883, następnie przez dwa lata w monachijskiej Akademii sztuk pięknych pod kierunkiem profesora Seitza. W r. 1886 odbył większą podróż po Włoszech. Obecnie przebywa w Krakowie i jest wiceprezesem Towarzystwa przyjaciół sztuk pięknych. Mention honorable Berlin 1891. Twórca znanych cyklów: »Legendy o Matce Boskiej«, »Quo vadis« i t. d. Jego »Pogrzeb górnika« znajduje się w Muzeum narodowem, zakupiony 1893 roku. Z innych prac wymienię: »Przed krzyżem«, portret żony, a głównie cykl sześciu rysunków do bajki Kraszewskiego: »Dziad i baba«, »Omen«, »O szarej godzinie«, »Kołysanka« i liczne illustracye. Reprodukcyę jego »Nowicyuszki« wydało nasze Towarzystwo w heliograwurze w albumie artystycznem 1887 r. W galeryi Tow. przyj. nauk w Poznaniu są jego rysunki: »Druciarz« i »Dyabeł Rokita«. Bibliografia: Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 355. Henryk Piątkowski 1. cit. str. 202. »Świat« z r. 1891, str. 389; 1893, str. 183. M. N. K. 87.

STACHOWICZ TEODOR BALTAZAR, syn Michała, malował architektury i wnętrza kościołów, był urzędnikiem sądowym w Rzeszowie. Własny portret ołówkowy tego artysty znajduje się w galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu, rysowany w Krakowie 1848 r.

STAGURA ALBERT, wystawia 1896 r. krajobrazy.

STAHLBERGER JULIA, debiutuje 1901 r. 

STALMACH JÓZEF, wystawia w 1887 r. 

STANECKA M., wystawia portrety St. Augusta i ks. Józefa w 1891 r.

STANISŁAWSKI JAN GRZEGORZ, ur. 24 czerwca 1860 r. w Olszanie, pow. winogrodzkiego na Ukrainie. Szkoły w Kazaniu odbył, gdzie ojciec jego, znany tłumacz »Boskiej komedyi«, za sprawę Konarskiego zesłany został i gdzie jako profesor filozofię prawa na uniwersytecie wykładał. Uniwersytet ukończył w Warszawie na wydziale matematycznym ze stopniem kandydata, następnie przez kilka miesięcy studyował w instytucie technologicznym i tam zdecydował się zostać malarzem, badając zbiory sztuki w Petersburgu. Studya artystyczne odbył w warszawskiej Szkole rysunkowej pod Gersonem, którego nadto był prywatnym uczniem. Potem przez rok uczył się w Szkole sztuk pięknych krakowskiej pod Łuszczkiewiczem, a następnie w styczniu 1885 r. udaje się do Paryża, gdzie z przerwami małemi pozostaje przez lat dziesięć. W Paryżu pracuje przez trzy lata pod Carolusem Durandem i samodzielnie kształci się, poniekąd pod wpływem Chełmońskiego, z którym żyje w ścisłej przyjaźni. W r. 1895 wyjechał do Berlina, gdzie malował peizaż panoramy »Berezyny«, następnie do Lwowa, gdzie maluje peizaż panoramy »Golgoty«. W r. 1897 powołany został na profesora malarstwa krajobrazowego, katedry utworzonej specyalnie dla niego w Akademii sztuk pięknych w Krakowie. Najważniejsze prace wystawiał w r. 1890 na wystawie Champ de Mars, u nas, w Warszawie i w Berlinie. Prace jego w Paryżu zwróciły powszechną uwagę, młody podówczas artysta znalazł natychmiast nabywców na 37 płócien, powodzenie to niebywałe w Salonie paryskim. Odznaczenia: medal bronzowy we Lwowie 1894 r.; mention honorable w Paryżu 1900 r. na wystawie powszechnej. Założyciel towarzystwa »Sztuka« w Krakowie 1897 r. mającej na celu utrzymanie wystaw o możliwie najwyższym poziomie artystycznym, przez przyjmowanie dzieł o indywidualnych cechach. Wykształcił cały szereg uczniów, tu i za granicą, wystawiających już od lat kilku, że wymienię tylko: Kamockiego, Filipkiewicza, Czajkowskiego, Szczyglińskiego, Podgórskiego i Ziomka. Stanisławski maluje przeważnie peizaże z Ukrainy, dokąd corocznie z Paryża i Krakowa stale jeździ na studya. Wystawia u nas od 1892 r. Z prac wyliczę: »Bodiaki«, »Noc letnia«, szereg studyów z Kijowa, »Folwark«, »Staw«, »Wiosna«, »Obłok«, »Sterty« i prześliczny »Ogród kwiatowy«. Jego »Wschód księżyca« znajduje się w »Modern e Galerie« w Wiedniu (nr. 160) zakupiony przez ministeryum. »Sztuka polska« w 1904 r. reprodukowała jego obrazy: »Lato«, »Wawel« i »Chata«. OS. Bibliografia: Jan Zakrzewski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1898, str. 192. Katalog der Modernen Galerie in Wien, 1904. »Świat« z r. 1890, nr. 11, str. 287. »Sztuka polska« 1904, str. 6, 54, 55.

STANKIEWICZ ALEKSANDER, ur. 1824 r. w Warszawie. Był uczniem Briullowa w Akademii sztuk pięknych w Petersburgu. W r. 1850 wysłany do Rzymu dla dalszych studyów, bawił tam do końca r. 1851; przez rok następny pracował w Warszawie. W r. 1853 powrócił do Rzymu, gdzie stale osiadł. Zmarł tamże w r. 1892. Był portrecistą i malarzem rodzajowym. Malował portrety rodziny hr. Mycielskich. W Rzymie wiernie kopiował dzieła mistrzów. Jego obrazy znajdują się w Akademii sztuk pięknych w Petersburgu i w Galeryi Tretiakowa w Moskwie. W Muzeum narodowem jest jego »Pastuszek rzymski«, malowany w Rzymie, zakupiony w 1888 r. Wystawia u nas od 1856 do 1888 r. Ważniejsze prace: »Pifferaro«, »Rzymianka«, »Włoszka«, »Głowa Włocha«, »Kobieta w zawoju«, »Włoszka«, »Główka«. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego »Główka«. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego popiersie mężczyzny, nabyte 1890 r. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 548. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 235. »Świat« z r. 1892, str. 216, M. N. W. 98. 

STANKIEWICZÓWNA ZOFIA, uczennica Gersona w Warszawie, później kształci się w Paryżu. Wystawia od 1893 do 1902 r. Jako akwaforcistka zaś w 1903 r. Wystawiała na wszechświatowych wystawach w Berlinie, Monachium i Paryżu. Medal srebrny Lwów 1894 r. Urządziła wystawę zbiorową u Krywulta 1902 r. Najważniejsze prace: »Noc ukraińska«, »Kamieniec w nocy«, »Lato«, »Słoneczny krajobraz« na powszechnej wystawie w Paryżu 1900 r. »Bezdomni«, »Dąb« (1903), »Sosna«, odznaczona I nagrodą na wystawie Tow. Z. S. P. w Warszawie, z cyklu węglowych kartonów pod tytułem »Nasze drzewa«. Bibliografia: Henryk Piątkowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1902, str. 805. A. Mir, tamże, 1903, str. 384. »Świat« z r. 1894, str. 483. 

STARŻA MARYA, wystawia kwiaty 1900 r.

STASIAK LUDWIK, ur. 1858 r. w Bochni, syn górnika. Po ukończeniu gimnazyum w Krakowie zapisał się na wydział filozoficzny Uniw. Jag. Studya artystyczne odbył od 1881 do 1902 r. pod kierunkiem Jana Matejki w Krakowie, prof. Eisenmengera w Wiedniu, prof. Liezen-Mayera w Monachium. Pierwsza nagroda »Tygodnika ilustrowanego« za rysunek: »Rybaczka z pod Melsztyna«. Pierwsza nagroda krakowskiego Tow. przyjaciół sztuk pięknych za obraz: »Jasna Góra«. Inne prace: »Refleksye«, »W kruchcie«, »Ostatni nabój«, »Pojedynek amerykański«, »Hrabia i Pankracy«, »Kolęda«, »Po burzy«, »Rynek w Brzesku«, »Młyny pod Melsztynem«. Wystawia u nas od 1884 do 1901 roku. Miejsce obecnego stałego pobytu: Bochnia. OS. Bibliografia: »Tygodnik ilustrowany« z 1893 roku, str. 4. K. 87.

STATTLER HENRYK, ur. 13 czerwca 1834 r. w Krakowie, um. 26 maja 1877 r. w Warszawie. Pierwsze nauki pobierał w domu rodzicielskim. Ojciec jego, Wojciech Korneli, wychowaniec akademii św. Łukasza w Rzymie, zgromadził w jedno ognisko Szkoły sztuk pięknych w Krakowie, przez siebie stworzonej, wszelkie zarodki młodych zdolności. W tej szkole umieścił swego syna. Szybko rozwijał się młody Henryk, skoro już w r. 1850 wykonał znamienite dzieło: medal pamiątkowy z okazyi wielkiego pożaru Krakowa. Lata ostatnie złowrogo podnieciły podejrzliwość policyi austryackiej w Krakowie, która chciała dojrzeć jakiejś alluzyi w Samarytaninie podnoszącym chorego, i wydała rozkaz przetopienia medali i zwrócenia kruszcu właścicielowi. Publicznie odbyło się na placu to nowego rodzaju autodafe. Za staraniem ministra austryackiego Thuna, który był jednym z szczęśliwych posiadaczy tego medalu, uzyskał młody Stattler 1852 r. stypendyum cesarskie szczególne, na kształcenie się w Rzymie. Wyjechał do Włoch, a z nim udał się ojciec z matką i całą rodziną. W Rzymie założył na wielką skalę pracownię rzeźbiarską, obok malarskiej ojca, popierany przez rodzinę ks. Czartoryskich. W grudniu 1853 r. zwiedził tę pracownię sławny Owerbeck i, zdumiony wielką twórczością dziewiętnastoletniego młodzieńca, nie poprzestał na ustnych pochwałach, ale powtórzył je pismem, w którem powiada, że zastanawiającą jest pilność i talent w tak młodym wieku. W czerwcu 1854 r. Cornelius zwiedził pracownię Henryka Stattlera i także pismem powtórzył wrażenia wyniesione z tych odwiedzin, wyznając, że prace tak młodego rzeźbiarza mogą najwytrawniejszemu artyście przynieść zaszczyt. W r. 1855 Ojciec święty dziękując za ofiarowaną sobie płaskorzeźbę, przedstawiającą N. Pannę z dziecięciem, ozdabia go medalem złotym i swoim wizerunkiem. W r. 1857 dowiedziawszy się o ogłoszeniu konkursu w Warszawie na posąg Kordeckiego, przybywa Henryk Stattler z Rzymu do Warszawy, dokonywa tej pracy i zyskuje pierwszeństwo. Potem wraca znowu do Rzymu, ale nie zastaje tam ojca, albowiem hr. Thun powołał go z powrotem do Krakowa, do steru Szkoły sztuk pięknych. Dymisya hr. Thuna sprawiła, że odmówiono mu nadal stypendyum cesarskiego, skutkiem czego znalazłszy się w trudnej pozycyi, zwinął swoją pracownię i udał się do Paryża. Tam szukał szerszej pracy. Niebawem wraca do kraju, niedługo bawi w Krakowie, od r. 1864 zaś stale zamieszkał w Warszawie i tamże umarł w zupełnej nędzy, pozostawiając dwoje nieletnich sierot. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego biust marmurowy Matejki, dar naszego Towarzystwa w 1890 r. W Muzeum narodowem są jego medaliony Andrzeja Zamoyskiego i Jana Pawła Woronicza, nie wystawione. U nas wystawia od 1854 do 1874 r. Bibliografia: »Kłosy« z r. 1877, t. XXV, str. 12. 

STATTLER STANISŁAW, wystawia 1855 r.

STATTLER WOJCIECH KORNELI, ur. 1800 r. w Krakowie. Uczył się malarstwa na wydziale sztuk pięknych Uniwersytetu Jagiellońskiego pod Peszką, Józefem Brodowskim i Franciszkiem Lampim. Po r. 1821 wyjechał do Rzymu, gdzie od 1823 r. pod Vincezem Camuccinim kształcił się w akademii św. Łukasza. Pozostawał tam w blizkich stosunkach z Adamem Mickiewiczem i rzeźbiarzem Thorwaldsenem. Tam ożenił się. W 1833 r. wrócił do Krakowa, a w następnym został profesorem malarstwa w Szkole sztuk pięknych. Reformuje tę szkołę, wprowadzając studya aktów, wydobywa ją z upadku, w jakim się znajdowała w 1832 r. Wychował on następcę swego, Władysława Łuszczkiewicza. Ta działalność jest główną zasługą Stattlera. Po powtórnym, tym razem dwuletnim pobycie w Rzymie (od r. 1853 do 1855), przeszedł w r. 1858 na emeryturę i osiadł w Warszawie. Zmarł tamże w 1882 r. Jego obraz główny: »Machabeusze« był własnością, z daru Helclów, naszego Towarzystwa, które go oddało Muzeum narodowemu. Stattler pracował nad nim w Krakowie i Paryżu lat kilka, otrzymał zań 1841 r. złoty medal. W Muzeum narodowem jest oprócz tego jego portret senatora Soczyńskiego, dar dra F. Jakubowskiego, jeden portret zakupiony w 1888 r., studyum darowane przez dra Ludwika Szalaya w 1902 r. i portret żony artysty, Klementyny, z domu Zarboni, rzymianki, wykonany w 1842 r., dar rodziny Machalskich 1886 r. W Rzymie wykonał portret Mickiewicza podczas pobytu wieszcza, a także portrety ks. Adama Czartoryskiego, młodych Potockich i własny, rysunek: »Chrzest Chrystusa Pana«, »Święta, czytająca w książce«, pierwsza próba kompozycyi, »Przenajświętsza rodzina«. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego portret własny. Bibliografia: W. Łuszczkiewicz: Przegląd krytyczny dziejów Szkoły sztuk pięknych w Krakowie 1818—1873 w »Bibliotece warszawskiej« z r. 1873, t. III, IV i V. Tenże: Karta z dziejów polskiego malarstwa z doby poprzedzającej jego rozwój 1765—1850. Kraków 1892. Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 261. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 145. M. Sokołowski: Malerei und Plastik in Galizien. Wien. M. N. 

STEFANOWICZ ANTONI, wystawia od 1883 do 1901 r. 

STEFAŃSKA STANISŁAWA, wystawia martwą naturę 1892 r. 

STEIN WILHELMINA, wystawia od 1859 do 1866 r. 

STEINKELLER, wystawia krajobraz 1864 r.

STEINMANN L., rzeźbiarz, wystawia 1872 r. medalion Moniuszki i Chopina. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego bronzowy medalion Mickiewicza. 

STEINSBERG EUGENIUSZ, ur. 1855 r. w Brodach. Ponieważ ojciec sprzeciwiał się obranemu zawodowi, przeto studya rozpoczął stosunkowo późno, po uzyskaniu subwencyi sejmowej. Studya odbyte przez pierwsze dwa lata u Andrzeja Grabowskiego, zaś od r. 1883 do 1888 w Akademii sztuk pięknych w Monachium pod kierunkiem prof. Hertericha (kursa rysunkowe) i prof, a późniejszego dyrektora akademii, Ludwika Löfftra (szkoła rzeźbiarska), który zachęcał go do poświęcenia się głównie portretowi, widząc w nim wybitne ku temu zdolności. Najważniejsze prace: »Sonet«, »Opuszczona«, »Zwiędłe liście«, »Koniec grudnia«, »Wieczór jesienny«, »Elegia«, »Listopad«, »Sfinks i Amor«, »Jesienne słońce«, portret Kornela Ujejskiego, portret poetki Kazimiery Zawiołowskiej, portret ojca i inne, »Księżyc w zaćmieniu« (karton), »Nad Dniestrem«, »Melancholia pól« i t. d. Wystawia u nas od 1888 r. Miejsce obecnego stałego pobytu: Brody. OS.

STELMARSKI IGNACY, ur. 1848 r. w Warszawie. Studya odbyte w warszawskiej Szkole rysunkowej od 1872 do 1878 roku pod kierunkiem prof. Kamińskiego i Gersona, następnie w Krakowie w Szkole sztuk pięknych od 1879 do 1881 r. u profesorów Łuszczkiewicza, Cynka i Löfflera, oraz pod Matejką. Najważniejsze prace: »Peizaż leśny«, »Peizaż z koniczyną«, »Wśród koniczyny«, inne peizaże; obrazy religijne: »Matka Boska«, »Św. Józef« i wiele innych. Medal srebrny w Akademii petersburskiej. Miejsce obecnego stałego pobytu: Warszawa, ul. Leszno L. 85. OS. 

STEMPOWSKA M. Wystawia widok zamku w Lubowli, malowany na emalii 1877 r. 

STIEGLER FRANCISZEK, wystawia 1854 i 1855 r.

STOCKI JÓZEF, peizażysta prawie zupełnie nie znany. Maluje krużganki OO. Dominikanów, widoki Kalwaryi, Lanckorony, Zakrzówka, Zakopanego i t. d. Wystawia od 1855 do 1883 r.

STRACHOTA, wystawia rysunek 1897 r.

STRASZYŃSKI LEONARD, ur. 1828 r. w Tokarówce na Ukrainie, um. 4 lutego 1879 r. w Żytomierzu. Pochodzi z szanowanej rodziny obywatelskiej skwirskiego powiatu. W roku 1847 w poczet uczni Akademii sztuk pięknych w Petersburgu zaliczonym został. Już w r. 1850 wyborne rzeczy wychodzą z pod jego pendzla, kończy też Akademię w 1855 r. z medalem złotym I klasy. W kościele skwirskim znajdują się bardzo piękne dwa jego dzieła: »Chrystus na górze Oliwnej« i »Skazanie św. Jana Nepomucena«, ołtarzowe płótna wielkich rozmiarów, ofiarowane przez artystę. W Muzeum narodowem jest jego »Król Lear«, nie wystawiony. Do prac znakomitszych należą: »Zygmunt August i Giżanka«, »Błazen włoski«, »W pracowni Bacciarellego«, oraz ciekawe szkice ołówkiem: »Artysta w pracowni« i »Artysta na balu«. Jednak młodemu adeptowi sztuki stają na drodze okoliczności życia. Matkę zastąpiła mu macocha, uszczuplają się środki utrzymania. W roku 1856 udał się jako stypendysta w podróż artystyczną po Europie; dostał się do Paryża, gdzie zapoznał się z pracami nowożytnych mistrzów. Następnie celem poratowania zdrowia wyjechał do wód akwisgrańskich, skąd do Spa zaglądał często. Niedługo wrócił do Paryża do przerwanych zajęć. Robił też wycieczki do Wiesbadenu i Naumburga. Nareszcie opuszcza Paryż i osiada w Brukselli. W r. 1860 udaje się do Rzymu. Drogę zwraca na Drezno. W Monachium odwiedza sławnego Kaulbacha. Rzym odwiecznem tchnieniem sztuki odżywił na czas jakiś upadającego ducha artysty. Nie zrażony licznemi niepowodzeniami, gorliwie bierze się do pracy, która zjednywa mu zaszczytny tytuł członka Akademii petersburskiej, a następnie w r. 1864 członka Akademii rzymskiej di Quiritta. Udał się następnie do Londynu z niemałym pieniężnym wysiłkiem. Porzuciwszy nakoniec wszelkie prace zawodowi swemu właściwe, dla chleba zabrał się do podrzędnych robót jak kopiowania, retuszowania fotografii, lecz gdy i tych w końcu zabrakło, został w szkółce na przedmieściu Londynu nauczycielem francuskiego języka i rysunków. W r. 1867 żeni się z panną Alicyą Ferder, córką oficera angielskiej marynarki. Znów mu się na chwilę los przyjazny uśmiechnął; maluje portrety i mniejsze obrazy, przez co zdobywa sobie pierwszy zasób na powrót w strony rodzinne. Ale niestety, tu spotykają go same zawody i przykrości, a nakoniec w r. 1869 śmierć ukochanej żony. Umarł w niedostatku. Jego »Zosię« wydało nasze Towarzystwo jako premię w r. 1863/4. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 627. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 248. Patrz również St. Tarnowski: Matejko, »Przegląd polski« z maja 1896 r., str. 293 i 294. »Kłosy« z r. 1879, t. XXIX, str. 156, 175. P. J. Bykowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1879, str. 321. W. 98.

STRAŻYŃSKI ALEKSY, ur. 1859 r. Uczeń mistrza Matejki, następnie Akademii monachijskiej. W Muzeum narodowem jest jego portret Asnyka, nie wystawiony. Bibliografia: K. 87. 

STRAŻYŃSKA WANDA, drzeworytniczka, wystawia 1894 r. Lwów 1894, medal bronzowy. Bibliografia: »Świat« z r. 1894, str. 483. 

STREITT FRANCISZEK, ur. 1839 roku w Brodach. Ukończywszy szkołę realną we Lwowie i pierwszy rok techniki, zapisał się r. 1858 do krakowskiej Szkoły sztuk pięknych. W szkole zbliżył się z Antonim Kozakiewiczem i od tego czasu dwie te artystyczne natury tak się skojarzyły, że nigdy nie potrafiły się rozłączyć. Obaj razem wyjechali dla dalszych studyów do Wiednia w 1868 r. i tam kształcili się w Akademii pod kierunkiem prof. Engersa. Tam maluje większy swój obraz »Rekrutacya« i »Czaty«. W r. 1872 udali się do Monachium, gdzie wspólnie pracując spędzili lat 17. Streitt zmarł tamże 29 grudnia 1891 (?) r. W rok przed śmiercią bawił w Krakowie i na Węgrzech dla studyów. Obrazy jego szerokie uznanie zyskały sobie w Anglii. W 1876 r. dyplom honorowy w Monachium, a w następnych dwóch latach medale w Londynie. Ożenił się z Bawarką, panną Friedl. Wystawia od 1861 do 1893 r. W Muzeum narodowem jest jego obraz: »Tak idzie robota, gdy majstra w domu niema«, malowany 1889 r., zakupiony 1891 r. W dziale nie wystawionych znajduje się tamże »Pogrzeb ubogiego«. Do więcej znanych prac jego należą: »Katarzyna Jagiellonka«, »Porwanie Halszki z Ostroga«, »Vive la Republique«, »Powrót do zagrody rodzinnej«, »Wiosna życia«, »Bachantka«, »Wypoczynek cyganów«, »Wesoła gromadka«, »Powrót z przechadzki«, »Tyś niegrzeczny«, »Rendez-vous«, »Świtezianka«, »Marzenia« i »Grajek«. Malował dużo, a wszystkie prawie prace swe zbywał do Anglii i Ameryki przez monachijskich »kunsthandlerów«. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego studyum olejne. Bibliografia: Henryk Piątkowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1891, str. 36. »Świat« z r. 1890, str. 526. Radost, tamże, 1891, str. 43. M. N. W. 98.

STROYNOWSKI LEONARD, syn Ludwika i Eweliny z Pruszyńskich, urodził się na Wołyniu we wsi Butyń nad Horyniem w 1858 r. Pierwsze nauki pobierał w Żytomierzu, i tam rozpoczął pierwsze studya malarskie pod kierunkiem Włodzimierza Kislicznego, wychowańca Akademii petersburskiej. Dalsze studya odbywał w krakowskiej Szkole sztuk pięknych pod kierunkiem dyrektora Jana Matejki i profesorów: Szynalewskiego, Jabłońskiego, Łuszczkiewicza, Cynka, Löfflera i Gadomskiego, gdzie kilkakrotnie odznaczony był konkursowemi nagrodami. Po kilkuletnich podróżach artystycznych osiadł na stałe w Krakowie, gdzie jest obecnie profesorem anatomii artystycznej i perspektywy na wyższych kursach imienia dra Baranieckiego. Pierwszy obraz jego pod tytułem »Urlopnik«, wystawiony był w Tow. przyj. sztuk pięknych w Krakowie, za nim poszły obrazy: »Do chorego«, »Szwaczki«, »Przy żarnach«, »Wspomnienie«, »Socyalista«, »Nokturn«, »Mgły jesienne«, »Smutne przeczucia«, »Marcowe słońce«, »Zawsze ona«, tryptyk »Cmentarz«, »Lezginka«, obraz z życia plemion kaukazkich, z któremi miał sposobność zapoznać się, bawiąc czas dłuższy na Kaukazie. Tam wezwany był dla wymalowania plafonu treści mitologicznej w pałacu barona Stengla we Władykaukazie. Obrazy jego, treści religijnej lub biblijnej, znajdują się w katedrze kieleckiej, w Złoczowie, w księstwie Łowickiem, w Krośnie, w Staniątkach i w wielu innych kościołach w Królestwie, na Wołyniu i Ukrainie. Wykonał również niemało portretów, między innemi: rektora politechniki lwowskiej, Stanisława Kępińskiego i profesora Malinowskiego dla Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z dziedziny peizażów wystawiał: »Wnętrze parku«, »Widoki z Nieświeża«, »Wierzby«, »Wiatrak«. Wystawiał nas od 1891 r. OS.

STROMFELD ADRYANNA, wystawia 1897 r. 

STROOBANT F., malarz widoków Krakowa, Wawelu i t. d. za czasów Łętowskiego. Wystawia 1858 r. widok wieży ratuszowej i części Sukiennic. 

STRYJEŃSKA E. wystawia akwarellę 1879 r., 1877 i 1878 r. zaś malowidła na porcelanie i emalii. 

STRYJEŃSKI TADEUSZ, ur. 29 lipca 1849 r. w Genewie, architekt, który znakomicie od 1889 do 1891 r. przeprowadził restauracyę kościoła N. Maryi Panny w Krakowie, autor wielu pięknych domów w Krakowie (pod Stańczykiem własny, Pusłowskich, Wołodkowiczów, Straszewskiego i t. d.). C. k. radca budownictwa. Studya początkowe odbył w Szkole polskiej na Batignolles w Paryżu od 1857 do 1865 roku. Później w wyższej szkole na Montparnasse od 1865—67 r. Później studya architektoniczne na politechnice w Zurichu pod kierunkiem Sempera 1868—1872 r., którą ukończył z dyplomem architekta. W 1873 r. odbył praktykę w Wiedniu. W roku 1874—77 bawi jako architekt rządu peruwiańskiego w Limie. W r. 1878 w szkole sztuk pięknych w Paryżu, po ukończeniu której przybywa do Krakowa jako asystent katedry budownictwa w Szkole przemysłowej. Buduje wraz z Wł. Ekielskim schronisko im. ks. Aleksandra Lubomirskiego, ukończone 1890 r. W latach 1896 i 1897 odnawiał wraz z Zygmuntem Hendlem kościół św. Krzyża. W r. 1880 restauruje pałac na Woli Justowskiej, 1882 r. katedrę we Włocławku, 1886 r. prałatówkę maryacką w Krakowie, 1889 r. pałac ks. Radziwiłłów w Balicach, projektuje otoczenie pomnika Mickiewicza w Krakowie, bierze udział w konkursie na budowę teatru miejskiego wspólnie z Ekielskim, 1893 r. projekt kaplicy górników w Bochni (ze współudziałem Jana Matejki), 1896 r. muzeum Czapskich (z Hendlem), restauracya zamku w Baranowie od 1898—1902 r. Wystawia 1888 r. Bibliografia: Dr. K. M. Górski 1. cit. str. 153. Łuszczkiewicz o restauracyi kościoła we Włocławku. K. 87.

STRYJOWSKI WILHELM. Na wystawie krajowej we Lwowie 1894 r. otrzymał medal srebrny. Wystawia obrazy rodzajowe z życia flisaków, cyganów, żydów i t. p. od 1863 do 1875 roku. W muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego »Odpoczynek chłopów galicyjskich«, dar Czajkowskiego Waleryana. Bibliografia: »Świat« z r. 1894, str. 483. 

STRZAŁECKI WANDALIN, uczeń Gersona, mieszka w Warszawie. Wystawia od 1880 do 1884 r. W Muzeum narodowem jest jego obraz. »Pieśń o zburzeniu Jerozolimy«, nie wystawiony. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego portret własny i »Obrona Trembowli«. Bibliografia: M. N. 

STRZEGOCKI MIKOŁAJ, ur. 4 maja 1826 r. w Gromniku (w Tarnowskiem), um. 29 czerwca 1891 r. w Brodach. Malarz religijny i sztycharz. Był uczniem Führicha w Akademii wiedeńskiej, później profesorem rysunków w szkole realnej w Brodach. Wystawia od 1855 do 1883 r. Ważniejsze prace: »Chrystus z św. Piotrem i św. Pawłem« (kopia z 1848 r.). Był też rytownikiem, znany jest jego sztych z 1845 r.: »Die Anna Kapelle in Dornbach«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 415. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 244. 

STRZELECKI WŁADYSŁAW, wystawia 1886 r. 

STYCZEŃ FRANCISZEK, rzeźbiarz, debiutuje 1901 r.

STYKA JAN, ur. 1858 r. we Lwowie. W r. 1877 po zdaniu matury gimnazyalnej we Lwowie, wstąpił do Akademii wiedeńskiej i już w r. 1879 otrzymał złoty medal i przeszedł do Meisterschuli. W r. 1881 wyjechał jako stypendysta do Rzymu, a następnie 1882 r. przyjechał do Krakowa. Tu 3 lata pracował pod kierunkiem Jana Matejki. Następnie w r. 1886 wyjechał do Paryża i tam przez 3 lata pracował samodzielnie. Poczem wrócił do kraju, gdzie całym szeregiem prac, znanych szerszemu ogółowi, zaznaczył swą działalność. Od roku 1900 pracuje w Paryżu i tam obecnie przebywa. Najważniejsze prace, oraz otrzymane odznaczenia: W r. 1881 obraz: »Pożegnanie Chrystusa z Matką Boską«, zakupiony przez Tow. przyj. sztuk pięknych. W r. 1884 zakupiło Towarzystwo obraz: »Madonna nad insygniami męki Pańskiej«. W r. 1883 wystawił Matkę Boską błogosławiącą stany polskie: »Regina Poloniae«; obraz ten odznaczony został medalem złotym na konkursie warszawskiego Tow. przyj. sztuk pięknych. W r. 1887 na wystawie krajowej w Krakowie otrzymał medal za obraz: »Hulda prorokini« W r. 1888 w krakowskiem Tow. przyj. sztuk pięknych zbiorowa wystawa prac wykonanych w Paryżu. W r. 1891 wystawił »Polonią«, zakupioną przez subskrypcyę narodową i znajdującą się w sali ratuszowej we Lwowie. W r. 1894 na wystawie krajowej we Lwowie dyplom honorowy. W Salonie paryskim mention honorable w r. 1901. Wystawia u nas od 1880 r. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego portret Adama Mickiewicza, zakupiony 1890 r. Miejsce obecnego stałego pobytu: Paryż, 11 place Pigalle. OS. Bibliografia: Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 355. Stanisław S. Pepłowski: »Racławice«, pierwsza panorama polska. »Świat« z r. 1895. »Kłosy« z r. 1889, t. XLVIII, str. 14. »Tygodnik illustrowany« z r. 1897. str. 65. K. 87. 

STYKA TADEUSZ, syn Jana, ur. 1889 r. w Paryżu. Studya odbył w pracowni ojca pod jego kierunkiem. Otrzymane odznaczenia: w Petit Palais w Paryżu w r. 1902 pierwszą nagrodę. W salonie paryskim 1904 r. mention honorable. Miejsce obecnego stałego pobytu: Paryż, 11 place Pigalle. 

SUCHODOLSKA ELŻBIETA, wystawia 1878 r.

SUCHODOLSKI JANUARY, ur. w Grodnie 5 stycznia 1795 r. Uczył się rysunków w szkole korpusu kadetów w Warszawie pod Zygmuntem Voglem, poczem do r. 1816 służył w wojsku, kopiując najpierw obrazy galeryi Ossolińskich, a później korzystając ze zbiorów hr. Krasińskich. Brał udział w walce o niepodległość w r 1831 jako kapitan gwardyi pieszej. Po upadku powstania wyjechał do Rzymu i tam kształcił się w malarstwie pod Horacym Vernetem dyrektorem »Szkoły francuskiej«. Bawił w Rzymie do roku 1830. Około r. 1847 wyjechał z Vernetem do Petersburga, gdzie wspólnie wykonali na zamówienie cara Mikołaja szereg wielkich panoramowych obrazów, illustrujących wojnę na Kaukazie (bitwy pod Erzerum, Araratem i Elizawetpolem). Umarł d. 20 marca 1873 r. w dziedzicznej swej posiadłości Boimin. Wystawia od 1854 do 1870 r. Ważniejsze prace: »Bitwa pod Raszynem«, »Zdobycie Saragossy«, »Pod Somo-Sierrą«, »Przejście Napoleona przez Alpy«, »Biwak w Hiszpanii«, »Wachmistrz jadący drogą«, »Giermek Jana III.«, »Wiosna we Włoszech«, »Lato na wyspie San Domingo«, »Jesień nad Renem«, »Zima w Rosyi«, »Farys«, illustracye do poematu »Wesele«, »Ucieczka«. W Muzeum narodowem jest jego »Śmierć Czarnieckiego« i »Obrona Częstochowy« z daru hr Szembeka. W muzeum ks. Czartoryskich w Krakowie jest jego »Towarzysz przy koniu«. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu są jego: »Bitwa pod Raszynem« malowana 1832 r., »Farys«, krajobraz z Sorrento, malowane 1836 r., »Bonaparte w Egipcie«, »Zgon Czarnieckiego«, »Husarz polski«, »Bitwa pod Somo-Sierrą«. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. są jego: »Krajobraz«, portret Paszkiewicza, »Bitwa pod Raszynem«, »Biwak hiszpański«, »Epizod z wojen kaukazkich« i »Krajobraz« (L. 39 ?). W muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego »Mohort«. Jego »Obronę Częstochowy« reprodukowało nasze Towarzystwo jako premię za 1854/5 r. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 330. Dr. J. B. Antoniowicz 1. cit. str. 140. A. Lesser: »Kłosy«, t. X, str. 197. J. Wojciechowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1875, str. 265, t. XV. January Suchodolski. Fragment z pamiętnika współczesnego. Kraków, »Czas« z r. 1901. M. N. W. 98.

SUCHODOLSKI ZDZISŁAW, syn malarza Januarego, ur. 11 maja 1835 r. w Rzymie. W r. 1853 przybył do Krakowa i rozpoczął studya na wydziale prawniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po dwóch latach porzucił prawo i wyjechał do Dusseldorfu, gdzie uczęszczał do Akademii sztuk pięknych. Od r. 1857 pracował w Paryżu pod kierunkiem Karola Gleyre, od 1863 do 1865 r. studyował we Florencyi włoskich mistrzów epoki cinquecento, pracował przez pewien czas w Rzymie, w Neapolu, a od r. 1868 do 1874 na wyspie Capri. Zamianowany przez wielkiego księcia Karola Aleksandra profesorem, przebywał przez 6 lat w Weimarze (do r. 1880). Od r. 1880 mieszka stale w Monachium. Wystawia od 1876 do 1896 r. W Muzeum narodowem jest jego »Święta Rodzina«, zakupiona w 1896 r. Bibliografia: M. N. 

ŚWIĘCKI WOJCIECH, rzeźbiarz, wystawia od 1855 do 1871 r. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego płaskorzeźba w terrakocie: »Niemen i Wisła«. W muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego medalion bronzowy Ambrożego Grabowskiego i takiż J. I. Kraszewskiego.

ŚWIERZYŃSKI SATURNIN, ur. 1820 r. w Krakowie, um. tamże 1883 r. Sierotą opiekował się ks. kanonik Pawłowski. Za przestępstwa polityczne przez czas jakiś był w więzieniu. W 1838 roku wypuszczony na wolność, kształcił się w Szkole sztuk pięknych pod Stattlerem. Dopiero od 1856 r. wszedł na właściwe sobie tory i pozyskał rozgłos jako malarz wnętrz i architektur, oraz portretów. Był bibliotekarzem i konserwatorem zbiorów hr. Piotra Moszyńskiego, a zarazem nauczycielem rysunków w gimnazyum św. Jacka. Jego »Wnętrze katedry na Wawelu« jest własnością Muzeum narodowego. Za Kraków nigdy nie wyjeżdżaj, maluje wyłącznie swoje rodzinne miasto. Obrazy jego wystawiano u nas od 1854 do 1894 r. Prace ważniejsze: portret własny, »Wnętrze kościoła zwierzynieckiego w Krakowie«. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego »Zygmunt III na katafalku«, kopia z 1859 r. W muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego kopia portretu Iwona Odrowąża u Dominikanów krakowskich. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 684. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 211. K. 87.

ŚWIESZEWSKI ALEKSANDER, ur. 4 maja 1839 r. w Warszawie. Od 1858 do 1863 r. kształcił się w warszawskiej Szkole sztuk pięknych pod Breslauerem, a od 1864 do 1869 r. w Monachium pod prof. Fritzem Bambergerem. Między 1870 a 1874 r. podróżował po Karpatach, Włoszech, Francyi, Austryi, Tyrolu, Szwajcaryi i Bawaryi, poczem powrócił do Monachium. Zmarł 5 grudnia 1895 r. Medal srebrny na wystawie w Petersburgu 1872 r. Lwów 1894 r. medal srebrny. W Muzeum narodowem jest jego »Wieś Masłowice«, zakupiona w 1896 r. W Rudolphinum praskiem jest jego »Jezioro Oronzo«, malowane w Monachium 1881 r., darowane w 1885 r. przez A. Ritt. von Lanna. Oprócz tego wymienię jego »Czarny staw«, »Widok Chiemsee o zachodzie słońca« i »Krajobraz« wystawiony w Warszawie 1898 r. W r. 1871 wystawia w Warszawie »Wojnę« i »Pokój«. U nas wystawia od 1864 do 1896 r. widoki tatrzańskie, szwajcarskie, włoskie, z okolic Częstochowy, tyrolskie, z Capri, z okolic Puław, Lublina, Bugu i Pragi i t. d. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego »Krajobraz«, »Krajobraz morski« i »Nad wieczorem«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 713. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 326. Henryk Piątkowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1895, str. 437. »Świat« z r. 1894, str. 483. K. 87. M. N. Katalog der Gemälde Gallerie im Künstlerhause Rudolphinum zu Prag, 1889.

SWOLKIEŃ JADWIGA, debiutuje 1904 r. Uczennica kursów im. Baranieckiego. 

SYPNIEWSKI FELIKS, Warszawianin, wystawia od 1855 r. do 1885 r.

SYREWICZ BOLESŁAW, ur. 1835 r. w Warszawie, um. tam że 10 lutego 1899 r. rzeźbiarz, wystawia od 1863 do 1876 r. Kształcił się w Warszawie pod kierunkiem Feliksa Piwarskiego, a następnie w warszawskiej Szkole sztuk pięknych, którą ukończył 1857 r., potem w Berlinie u Fischera, w Monachium u Widmana, wreszcie w Akademii św. Łukasza w Rzymie. Po powrocie 1867 r. objął po Wł. Oleszczyńskim pracownię w zamku królewskim w Warszawie, gdzie wykonał cały szereg rzeźb. Do pierwszych utworów jego należą: grupa św. Walentego przed szpitalem w Kutnie, »Chrzest Chrystusa«, płaskorzeźba nagrodzona srebrnym medalem przez papieża, w katedrze św. Jana, »Wenus« w pałacu łazienkowskim, popiersie Chopina, Wójcickiego, Moniuszki, Justyna Karnickiego, pomnik W. A. Maciejowskiego na cmentarzu powązkowskim i t. d. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. są jego marmurowe biusty Rastawieckiego i Karnickiego, oraz płaskorzeźba w marmurze: portret p. Domańskiej. Bibliografia: »Tygodnik illustrowany« z r. 1899, str. 157 Kal. Czecha 1900.

SZALAY RUDOLF, wystawia 1875 r. malowidło na porcelanie. 

SZCZAMBULSKI FILIP, debiutuje 1902 r. Uczeń krakowskiej Akademii sztuk pięknych. 

SCZANIECKA M., rzeźbiarka, wystawia 1892 r. 

SZCZEPAŃSKI LUDWIK, architekt, wystawia 1861 r.

SZCZEPAŃSKI STANISŁAW, ur. 1867 r. w Sokołowie, majątku swego ojca w powiecie buczackim. Po ukończeniu gimnazyum w Kołomyi, gdzie jako uczeń z zamiłowaniem oddawał się rysunkom, udał się do Krakowa i tam uczęszczał na wydział prawniczy, a zarazem do szkoły sztuk pięknych. Po dwóch latach musiał powrócić do Lwowa w skutek stosunków rodzinnych. Tu otrzymawszy absolutoryum z wydziału prawniczego, oddał się malarstwu. W r. 1893 udaje się do Monachium, gdzie pracuje w szkole prof. Ażbego, a następne lata 1895 i 1896 studyuje znów w Krakowie jako peizażysta pod kierunkiem profesorów Stanisławskiego i Wyczółkowskiego. Obecnie od kilku lat stale zamieszkuje i pracuje we Lwowie. Wystawia u nas 1892 r. OS.

SZCZEPKOWSKI JAN, rzeźbiarz, ur. 1878 r. w Stanisławowie. Do szkół średnich uczęszczał we Lwowie. W r. 1894/5 uczył się snycerstwa w szkole przemysłowej w Zakopanem, następnie studyował w Szkole sztuk pięknych w Krakowie pod kierunkiem prof. Alfreda Dauna i u Konstantego Laszczki. W 1904 r. zakupiono do Muzeum narodowego jego rzeźbę: »Dziewki«. Miejsce obecnego stałego pobytu: Dębniki. OS.

SZCZYGLIŃSKI HENRYK, ur. 1870 r. w Łodzi, Królestwo Polskie. Po odbyciu przygotowawczych studyów w Królestwie, udał się do Monachium i tam pracował przez rok u prof. Ażbego i Grocholskiego. Następnie przybył do Krakowa, gdzie początkowo kształcił się u Jacka Malczewskiego, Axentowicza i Wyczółkowskiego, końcowe studya odbył pod kierunkiem prof. Jana Stanisławskiego i otrzymał dwa srebrne i jeden bronzowy medal. Szereg krajowidoków, »Fragment ruin Tenczynka«, »Galary«, »Padający śnieg«, »Brzozy«. Z szeregu widoków Krakowa wymienię: »Mały Rynek w nocy«, »Kościół Dominikanów«, »Szary dzień« i wiele innych. Wystawia u nas od 1901 r. Mieszka w Krakowie. OS.

SZEMBEK STANISŁAW HR., ur. 1849 r. w Siemianicach (W. Ks. Pozn.), um. 25 maja 1891 r. w Wysocku. Uczeń prof. Dietza. Osiadł w Wysocku w W. Ks. Poznańskiem. W Muzeum narodowem są jego: »Chłopi krakowscy« i portret Ludomira Benedyktawicza, nie wystawione. Jego »Więzienie ostrowskie« ofiarowało obywatelstwo poznańskie kardynałowi Ledóchowskiemu. Za »Czerkiesa« odznaczony w Monachium medalem srebrnym. Mieszkał w Bonarce pod Krakowem. Pozostawił mnóstwo portretów i kompozycyi. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu są jego: »Kościół parafialny w Opatowie«, malowany 1873 r., dar artysty i dwa krajobrazy nabyte 1891 r. Bibliografia: K. 87. M. N.

SZERMĘTOWSKI JÓZEF, ur. 1833 r. w Bodzentynie (gub. kielecka). Kształcił się w warszawskiej Szkole sztuk pięknych dzięki opiece Tomasza Zielińskiego, a zarazem także pod Juliuszem Kossakiem. W r. 1858 wyjechał jako stypendysta do Paryża, gdzie do śmierci pozostał. Zmarł 6 września 1876 r. Obrazy powstałe w Paryżu znaczył »Szermentowski«. W Muzeum narodowem są jego: »Wioska polska«, zakupiona w 1887 r. i »Szkoda w lesie«, malowana w Paryżu 1865 r., dar p. Konstantego Paprockiego z 1893 r. Inne prace: »Zwaliska zamku w Bodzentynie«, »Zamek i katedra w Sandomierzu«, »Kościółek wiejski w Krakowskiem«, »Pod górą Świętokrzyską«, »Studyum wioski polskiej«, »Zorza poranna«, »Las dębowy«, »Brzozy«, »Komunia święta«, »Spowiedź«, »Nauka w kościele«, »Biednemu zawsze wiatr w oczy«, »Powrót z kościoła«. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. są jego: »Krajobraz«, »Gwiazda zaranna«, »Wiejski kościół«. W Muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego »Rakoczy, książę siedmiogrodzki«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 673. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 266. S. M. Rzętkowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1876, str. 203, II. M. N. K. 87. W. 98.

SZERNER WŁADYSŁAW, ur. 3 czerwca 1836 r. w Warszawie, gdzie ojciec jego był naczelnikiem dwóch sekcyi w wydziale górnictwa. Wychowany w b. warszawskim instytucie szlacheckim. Studya artystyczne odbył początkowo w warszawskiej Szkole sztuk pięknych aż do jej zniesienia w r. 1862. Później od r. 1865 w monachijskiej Akademii sztuk pięknych. W Warszawie profesorami jego byli: Hadziewicz, Kaniewski, Kamiński, Breslauer i Zaleski, zaś w Monachium Hiltensberger, Ströhuber, Anschütz, Wagner i Diez. Od r. 1860 jest współpracownikiem »Tygodnika illustrowanego« i »Kłosów«. Publikuje wszystkie obrazy Brandta wprost z oryginałów kopiowane dla illustracyi. Mieszka w jednej z jego pracowni. Najważniejsze prace: sceny ludowe: »Przed karczmą w dzień targowy«, »Przed szynkiem«, z życia Hucułów i ludu w Krakowskiem. Sceny wojskowe: »Hussarze«, »Pancerni« i »Lissowczycy«. Za tych ostatnich otrzymał medal bronzowy na krajowej wystawie we Lwowie 1894 r. Wystawia u nas od 1872 r. Miejsce stałego pobytu: od r. 1865 Monachium. OS.

SZERNER KAROL WŁADYSŁAW, ur. w Przybenicach koło Skalbmierza. Syn poprzedniego. Malarz koni w Monachium. Studya gimnazyalne i akademiczne tamże odbyte u Härtericha, Häckla i Dietza. Z powodu choroby zmuszony opuścić pracę artystyczną chwilowo, przebywa w Królestwie jako elew rolny, skończywszy 4 semestry agronomiczne w Politechnice monachijskiej. Ważniejsze prace: »Pod figurą«, reprodukowane w Katalogu wystawy lwowskiej 1894 r., »Na willegiaturze«, »W oczekiwaniu«, »Martwa natura«. OS. 

SZKLARSKA, wystawia portret 1891 r.

SZLEGEL KORNELI, ur. 29 marca 1819 r. w Stanisławowie, um. 1870 r. we Lwowie. Malarz historyczny i literat. Po ukończeniu gimnazyum, kształcił się w sztuce najprzód we Lwowie pod Schweikartem, następnie od 1836 r. w Akademii wiedeńskiej. Po jej ukończeniu bawił trzy lata w Monachium, skąd wyjechał na sześcioletni pobyt do Włoch. W 1847 odbył wielką podróż do Paryża, Londynu i Kopenhagi, następnie zwiedził Multany, Turcyę i Grecyę. Wrócił do Lwowa 1847 r. i tu ożeniwszy się, stale osiadł. Ważniejsze prace: rysunek robiony w szkole Schnorra i Kaulbacha: »Dawid błagający o odwrócenie dżumy«, »Polonez na toku«, Polonez z »Pana Tadeusza«, »Krajobraz nocny nad stawem«. W muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego »Apoteoza oswobodzenia Wiednia«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 463. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit str. 208. 

SZLIFIERZ MIKOŁAJ, rzeźbiarz, debiutuje 1900 r. Uczeń Akademii sztuk pięknych w Krakowie. Odkuł »Geniusza« Kurzawy wedle oryginału, będącego własnością Towarzystwa. Tę reprodukcyę umieszczono na grobie wielkiego artysty. 

SZNARBACH A. Żył w Monachium. Wystawia 1886 roku. W galeryi Tow. przyjaciół nauk w Poznaniu jest jego »Turczynka«, malowana w Monachium 1886 r., dar artysty, oraz rysunek »Głowa mnicha«, dar p. Jerzmanowskiego.

SZOLC KAZIMIERZ, ur. 1846 r. w Gostyniu (W. Ks. Pozn.). Ojciec jego zajmował skromne stanowisko i nie był w stanie synowi swemu starannego dać wychowania. Ukończenie czteroklasowej szkoły miejskiej, to wszystko, o czem marzyć było można. W Gostyniu istniał wtenczas jeszcze zakon Filipinów z klasztorem i jednym z najpiękniejszych w W. Ks. Poznańskiem kościołów. Jeden z zakonników, który się malarstwem nieco zabawiał, zajął się nim i pierwsze mu dawał wskazówki. Zarobionych pieniędzy nie oddawał chłopcu do ręki, ale składał je na utworzenie funduszu do późniejszego wyjazdu do Monachium. Za staraniem i namową tegoż samego zakonnika postanowili Filipini przystąpić do restauracyi i artystycznej dekoracyi swego kościoła. Sprowadzeni z Monachium dwaj malarze, bawarczycy, miernego zresztą talentu artyści, wykonali w latach 1862 i 1863 seryę obrazów al fresco. Jednocześnie ów zakonnik, z pomocą młodego swego protegowanego, folgę dawał chwalebnym choć mniej szczęśliwym swym twórczym usiłowaniom. Praca tego rodzaju nie mogła stanowić gruntownej nauki, ale tę jednakże miała korzyść, że dzięki jej powiększył się znów trochę fundusik składany. Urosło to potrochu do wysokości około stu talarów (300 marek) i z tym to skarbem, w początku 1864 r. wyruszył Szolc do Monachium, gdzie przyjęty został do Akademii sztuk pięknych. Odtąd rozpoczyna się dla biednego chłopca życie będące aż do śmierci jednem pasmem niedostatku. Fundusik wyczerpał się wkrótce, Filipini zapomnieli o nim; znalazł się sam jeden na bożym świecie bez żadnych środków utrzymania. Będąc ambitnym i nie chcąc stawać się dla kolegów ciężarem, pomagał sobie zarobkiem przy retuszowaniu fotografii, przyczem oczywiście dorywczo tylko zaglądać mógł do Akademii. Znalazły się wszakże osoby życzliwe, które wyrobiły mu stypendyum, z warunkiem jednak, aby się przeniósł do Akademii drezdeńskiej. Pojechał do Drezna w r. 1868 i przez dwa lata tam bawił; ale i tu odnowiło się podobne jak i w Monachium położenie. Zdawało się wreszcie, że promyk słońca mu zaświeci. Zajął się nim bowiem żyjący wówczas w Dreźnie J. I. Kraszewski i wystarał się niebawem o stypendyum na rok jeden, za pomocą którego w r. 1871 puścił się do Florencyi. We Florencyi jednak nie mógł znaleźć zarobku; to też nie czekając aż się stypendyum wyczerpie, po pół roku przeniósł się do Rzymu. Stypendyum skończyło się, zanim mógł zdołać pracą jaką poważniejszą zapewnić zasoby na dalszą egzystencyę. I stało się to, co tak często o ostateczną przyprawia zgubę najzdolniejszych artystów. Popadł w szpony handlarzów dzieł sztuki. Sprzedawał niejeden obraz swój za 10 franków! Musiał przeto malować pospiesznie, by tylko z głodu nie umrzeć. Męcząc się przez lat kilka w Rzymie, zdołał wszakże wymalować kilkanaście wybornych obrazów, które na wystawy nasze wysyłał i łatwo sprzedawał. Z ostatnich lat jego obrazy, które tyle rokowały nadziei, były to peizaże z figurami. Ulice starego Rzymu, krużganki klasztorne, ale przedewszystkiem prześliczne krajobrazy spalonej skwarem Kampanii rzymskiej, z pastuchami i trzodami kóz, zwiastowały w Szolcu peizażystę pierwszej mocy. Obrazy jego po największej części zakupione były w Warszawie. W r. 1879 opuścił Rzym i pojechał do Galicyi, gdzie w rok potem własną ręką kres położył żywotowi pełnemu udręczeń. W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. jest jego »Widok włoski«. Wystawia u nas 1878 i 1879 r. (Nadesłał B. Łaszczyński). 

SZPADKOWSKI LUDOMIR, uczeń szkoły krakowskiej, mieszka w Lublinie, wystawia od 1883 do 1885 r. 

SZTENCEL MAURYCY, ur. 1856 r. w Częstochowie. Studya odbył najpierw w Warszawie w Szkole rysunkowej pod kierunkiem Hadziewicza, Kamińskiego i Gersona, gdzie otrzymał medale, następnie w Monachium pod Barthem, Wagnerem, oraz przez krótki czas w szkole kompozycyi Mullera, gdzie również za studya otrzymał medale. Najważniejsze prace: »Ofelia«, »Król Lear i Kordelia«, »Szachiści«, »Konkury«, »Po modlitwie«, portrety i studya portretowe, za które na wystawie krajowej sztuki w Krakowie w 1887 roku otrzymał odznaczenie. Miejsce obecnego stałego pobytu: Warszawa, Ordynacka 13. Z artystów nie żyjących znał w Monachium Gotlieba, który przy nim tworzył swój obraz: »Szajlok i Jesyka«, oraz Łosia i Sidorowicza, cieszącego się sympatyą kolonii polskiej w Monachium. W Warszawie żył z Kurzawą, który często zasięgał jego rad i bardzo je cenił, przy nim tworzył »Mickiewicza z geniuszem«. Znał Kryńskiego, u którego bywał i widział jak modelował pomniki Pastora Otto i Kraszewskiego w swojej odlewni na Wilczej ulicy, oraz Syrewicza, u którego w pracowni w zamku królewskim również bywał. Wystawia u nas 1877 r. OS. Bibliografia: K. 77.

SZUBERT AWIT, wystawia 1862—65 r. Znany późniejszy krakowski fotograf. W Muzeum narodowem jest jego »Widok z Tivoli«, nie wystawiony.

SZUBERT LEON, ur. 1829 r. w Oświęcimiu, um. tamże 1859 r., rzeźbiarz, uczeń Karola Ceptowskiego i Kossowskiego. Po ukończeniu szkoły krakowskiej, zajmuje wybitne miejsce w wiedeńskiej Akademii sztuk pięknych. Następnie przebywa w Rzymie i dwa lata w Monachium. Z tej epoki pochodzą dwa utwory, znajdujące się w Krakowie. Z pod jego dłuta wyszedł Chrystus w kaplicy Przeździeckich u Dominikanów, oraz Chrystus błogosławiący dziatki w kościele OO Franciszkanów. Wystawia u nas obie te rzeźby wielkości naturalnej w 1854 i 1855 roku, oraz portret damy. Dano mu wysokie stypendyum cesarskie i pracownię w pałacu weneckim w Rzymie, niegdyś Canowy, gdzie parę lat bawił i umarł na suchoty. Najznakomitszą jego pracą w Rzymie było »Przekleństwo barda«. Sosnowski najwyżej go cenił ze współczesnych polskich rzeźbiarzy. W 1856 r. wykonał grupę »Konkordat«. Przez 1856 i 1857 rok nadnaturalniej wielkości grupę: »Ukoronowanie Chrystusa«. Przy tem dziele kolosalnem nadużył swych sił, krwotoki silne przerwały pracę. Powrócił do kraju wraz z bratem malarzem; w parę tygodni potem, 18 września 1859 r. na łonie rodziny ducha wyzionął. Bibliografia: Józef Maczukowski: Rzeźba w Krakowie. Odbitka z »Rocznika krakowskiego«, VI, 1994, str. 35. Łuszczkiewicz: Karta etc. str. 25. »Tygodnik illustrowany« z r. 1859, str. 125.

SZUSTER ROBERT, wystawia od 1864 do 1871 r.

SZWOYNICKI ROMAN, obywatel ziemski na Litwie, mieszka w Warszawie, gdzie cieszy się wielką popularnością. Wystawia od 1875 do 1900 r. Ważniejsze prace: »Podjazd na Litwie«, »Kaptowanie przed sejmikiem«, »Sprzedaż konia«, »Hulanka z XVII w.« W zbiorach warszawskiego Tow. Z. S. P. są jego obrazy: »Głowa szlachcica« i »Żyd«.

SZYBALSKI ANTONI, wystawia krajobraz z Bretanii 1896 r. Uczeń Szkoły krakowskiej, kolega Wyspiańskiego, osiadł w Paryżu.

SZYMANOWSKA ZOFIA (LENARTOWICZOWA), ur. 1825 r. w Otwocku, w pow. stanisławowskim, um. 1870 r. w Miłosławiu, W. Ks. Pozn. Kształciła się w malarstwie u Erharta w Dreźnie, następnie u Ary Sheffera w Paryżu. Wr. 1850, zabrawszy ze sobą siostrzenicę, Maryę Mickiewiczównę, osiadła z nią w Rzymie dla dalszych studyów. W 1861 r. wyszła za Teofila Lenartowicza. Malowała przeważnie obrazy religijne. Wystawia 1857 r. W Muzeum narodowem jest jej »Dante«, kopia wedle Giotta, »Portret synów Adama Mickiewicza« i obraz »Bandyta«, nie wystawione. Z ważniejszych jej prac wymienię: portret Heleny Mickiewiczówny wraz z siostrami: Maryą i Heleną, portret Adama Mickiewicza , malowany z natury, »Stefan Bator«, kopia z pałacu Pitti. W galeryi Tow. przyj. nauk. są jej obrazy: portret własny, malowany 1860 r., portret męża, malowany we Florencyi 1861 r., popiersie Garibaldiego, kopia, tamże 1862 r ., »Dante« wedle fresków florenckich 1869 r. Bibliografia: Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 238. Kalendarz dla Polaków, 175—182. W. 98.

SZYMANOWSKI WACŁAW, ur. 23 sierpnia 1859 r. w Warszawie, rzeźbiarz i malarz historyczno-rodzajowy. Już na ławie szkolnej rysowała się jego przyszłość wyraźnie. Rodzice nie tłumili w nim tych szlachetnie ujawniających się instynktów artystycznych, które wkrótce weszły w stałą praktykę domową i zastąpiły łacinę i grekę. Jeszcze nie ukończył gimnazyum, a już był artystą, jak świadczą próby malarskie i rzeźbiarskie z owej doby. W r. 1875 Cypryan Godebski zabrał go do Paryża na naukę. Przez pięć lat kształcił się pod jego kierunkiem, a także przez krótki czas, bo zaledwo kilka tygodni w Akademii sztuk pięknych pod Delaplanchem. Jednak w r. 1880 namówiony przez Alfreda Kowalskiego, zmienił rodzaj studyów i poświęcił się niemal wyłącznie malarstwu. W r. 1880 przeniósł się z Paryża do Monachium i wszedł do tamtejszej Akademii sztuk pięknych. Ukończył ją pod kierunkiem profesorów Benczura i Löffra. Szereg obrazów góralskich i huculskich wystawiał w Warszawie, Krakowie i Lwowie. Najważniejsze: »Zwierzenia«, »Pan Swaryja«, »Prządki«, »Rozmowa górali« etc. W r. 1888 wielki obraz »Kłótnia hucułów« otrzymał złoty medal w Monachium. Tenże sam obraz w Paryżu na wystawie powszechnej w r. 1889 otrzymał wielki złoty medal. W r. 1890 »Powrót z kościoła« wystawiony był na pierwszej wystawie Societe National des Beaux Arts w Paryżu, później w Monachium i Paryżu w latach 1892, 1893 i 1894 obrazy: »Modlitwa«, »Sielanka«, »Upał«, »Tkacz«; dwa ostatnie wystawione były też w Berlinie. Obrazy te z wyjątkiem »Kłótni hucułów«, zakupionej do amerykańskiej galeryi w Savanah, były wystawiane w Tow. przyj. sztuk pięknych w Krakowie. W r. 1900 wystawił 4 rzeźby w Secesyi wiedeńskiej, w r. 1901 znowu 5 bronzów w Wiedniu i Pradze, w r. 1902 całą kollekcyę rzeźb z »Improwizacyą Mickiewicza«, zakupioną do Muzeum narodowego. Jednocześnie stanął pomnik Grottgera w Krakowie i wystawił kollekcyę rzeźb w Tow. przyj. sztuk pięknych. W 1902, 1903 i 1904 r. wystawił w paryskim Salonie rzeźby: »Macierzyństwo« z gipsu, odznaczone, »Macierzyństwo« z marmuru, karyatydy olbrzymie z gipsu i obecnie z bronzu nagrobek dla ś. p. Ojca świętego. Wystawia u nas od 1886 roku jako rzeźbiarz. W Muzeum narodowem są jego: »Modlitwa«, malowana 1893 r. (jako depozyt), »Karyatydy« i »Czikos«, rzeźby w gipsie, również jako depozyt. W zbiorach warszawskiego To w. Z. S. P. jest jego bronz: »Macierzyństwo« i »Improwizacya Mickiewicza« w gipsie«. Reprodukcyę jego obrazu »Opowiadanie górala« wydało nasze Towarzystwo jako premię za rok 1889 w chromolitografii. Miejsce obecnego stałego pobytu: Boulogne sur Seine pod Paryżem. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 714. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 358. Witkiewicz: Sztuka i krytyka u nas (1884—1898), wyd. trzecie. Lwów 1899. H. Piątkowski: Polskie malarstwo współczesne. Szkice i notaty. Petersburg 1895. Gegenwart, Berlin 1893. »Kłosy« z r. 1889, str. 225. »Świat« z r. 1893, str. 423. »Tygodnik illustrowany« z r. 1893, str. 327. St. Masłowski: »Modlitwa«, obraz Wacława Szymanowskiego, tamże 1. cit. St. M. Rzętkowski, tamże, 1876, I., 161, 181. Wł. Sabowski, tamże, 1887, t. IX, str. 5. M. N. K. 87.

SZYMCZYK JAN, wieśniak z Nowej Góry, rzeźbiarz, wystawia obrazki święte, rżnięte w drzewie, w 1855 r.

SZYNALEWSKI FELIKS, ur. 1825 r. w Krakowie, uczęszczał tu do gimnazyum św. Anny, zapisał się na Uniwersytet Jagielloński, a od r. 1845 uczył się malarstwa w krakowskiej Szkole sztuk pięknych pod Stattlerem, a jednocześnie rzeźby pod K. Ceptowskim, następnie na koszt rządu w wiedeńskiej Akademii pod Fuhrichem. Przez 35 lat był profesorem krakowskiej Szkoły sztuk pięknych, mianowany 1857 r- asystentem przy katedrze malarstwa. Zmarł w Krakowie 12 marca 1892 r. Szynalewski był sumiennym rysownikiem, ulegał jednakże wpływom nasarejskiej szkoły Führicha i Schnorra. Do jego uczniów zaliczamy: Gryglewskiego, Kotsisa, Matejkę, Malczewskiego i Wojciecha Kossaka. Najważniejszem jego dziełem jest fryz zdobiący ściany dziedzińca Biblioteki Jagiellońskiej, w którym zebrał portrety dawnych profesorów Uniwersytetu. Z obrazów wymienię tu: »Madonnę wychodzącą z kościoła« i »Chrystusa w ogrojcu«. Główną jego zasługą jednak był długoletni zawód nauczycielski. W Muzeum narodowem jest jego portret własny, zakupiony w 1890 r., oraz »Chrystus wychodzący ze świątyni«, malowany 1884 r., zakupiony 1895 r. Inne ważniejsze prace: »Chrystus płaczący nad Jerozolimą«, rysunkowe portrety Józefa Muczkowskiego i pułkownika Karola Różyckiego z 1864 r., »Męczennik«, wykonany z niebywałą drobiazgowością. Oprócz tego był on zapalonym numizmatykiem i zgromadził znaczne zbiory. Ostatnie lata pomimo zapomogi rządowej w wielkim niedostatku przeżył. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 415. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 238. Jan Zadora: Malarz-pedagog w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1892, str. 278. »Świat« z r. 1892, str. 172. »Kal. Czecha 1893. M. N.