Wymiary: 51 x 19,5 x 16 cm
sygnowany i datowany: 'AS 68'
Pochodzenie
kolekcja prywatna, Francja
Literatura
Por.:
Alina Szapocznikow, red. Pierre Restany, Florence Houston-Brown, Paryż 1967 (okładka), online: https://artmuseum.pl/pl/archiwum/archiwum-aliny-szapocznikow/117/6507 [dostęp: 7.03.2024]
Alina Szapocznikow. Rzeźba, kat. wyst., CBWA Zachęta, Warszawa 1967, poz. kat. 41, nlb, online: https://artmuseum.pl/pl/archiwum/archiwum-aliny-szapocznikow/127/6811 [dostęp: 8.03.2024]
Jolanta Scherer, Retrospektywa Aliny Szapocznikow, "Polska Zbrojna", nr 26, 1998, s. 43 (il.)
Alina Szapocznikow 1926-1973, kat. wyst., Muzeum Sztuki w Łodzi, 1999, poz. kat. 18, s. 13
Jola Gola, Katalog rzeźb Aliny Szapocznikow, Muzeum Narodowe w Krakowie, 2001, poz. kat. 338 i 340, s. 146 (il.)
Alina Szapocznikow. Awkward objects, red. Agata Jakubowska, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2011, ss. 24, 166, 282 (il.)
Sylwia Zientek, Tylko one. Polska sztuka bez mężczyzn, Wydawnictwo Agora, Warszawa 2023, s. 424 (il.)
Biogram
Alina Szapocznikow urodziła się 16 maja 1926 r. w Kaliszu. Pochodziła z rodziny żydowskich lekarzy. W czasie wojny przebywała w getcie w Pabianicach, a potem kolejno więziona była w niemieckich obozach koncentracyjnych: Auschwitz-Birkenau, Bergen-Belsen i Theresienstadt. Po wyzwoleniu, mimo iż jej matka wróciła do Łodzi, Szapocznikow zdecydowała się zamieszkać w Pradze. Podjęła tam artystyczną praktykę w pracowni rzeźbiarza Otokara Velimskiego, a następnie rozpoczęła studia w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej. Dzięki stypendium Szapocznikow cztery lata studiowała w paryskiej École nationale supérieure des beaux-arts. Ciężka choroba zmusiła ją jednak do przerwania nauki. W 1951 r. artystka wróciła do Polski i na stałe osiadła w Warszawie, gdzie posiadała pracownię. Początkowo wykonywała rzeźby w obowiązującym socrealistycznym stylu, były to głównie projekty i realizacje pomnikowe. Po tzw. odwilży w połowie lat 50. mogła wreszcie pokazać to, co ją fascynowało: formę i tworzywo. Powstają wtedy rzeźby wyznaczające kolejne etapy w twórczości artystki. Figury kobiet: Pierwsza miłość, Trudny wiek; organiczne formy: Pnąca, Bellissima; rozpięte na stalowych rusztowaniach masy materii, które zdają się drwić z prawa grawitacji: Maria Magdalena, Błazen. W 1963 roku wyjechała z kraju i na stałe zamieszkała w Paryżu. W pracowni w Malakoff eksperymentowała z nowymi materiałami: poliestrem czy poliuretanem. Tworzyła głownie kompozycje przestrzenne z wykorzystaniem odlewów własnego ciała, jak i osób jej bliskich. Pod koniec życia niektóre z jej projektów miały charakter konceptualny. Zmarła dziesięć lat później, w sanatorium Praz-Coutant w Passy, po długich zmaganiach z chorobą nowotworową. Za decydujące dla odczytywania sztuki Szapocznikow uznać można eksponowanie napięć i kontrastów istniejących pomiędzy pięknem – brzydotą, radością – smutkiem, wewnętrzną energią – rozpadem, witalnością – niedomaganiami ciała. Ten punkt wyjścia wynika z patrzenia na jej dzieła przez pryzmat biografii, która uległa swego rodzaju procesowi mitologizacji. Na podstawie tekstów pisanych z perspektywy wspomnień wyłonił się spójny obraz Szapocznikow – pełnej życia, ciężko doświadczonej przez los, wcześnie zmarłej pięknej kobiety. Jej pogoda ducha, uroda, energia widoczna w sposobie bycia i tworzenia, w zestawieniu z ciężkimi doświadczeniami: pobytem w getcie i obozach koncentracyjnych, przebytą gruźlicą, niemożliwością urodzenia dziecka i chorobą nowotworową, wydają się rzucać cień na całą jej spuściznę artystyczną oraz stanowić jeden z głównych kluczy interpretacyjnych.
