Alina Szapocznikow (1926 Kalisz - 1973 Praz-Coutant), "Lampe-bouche I (Usta iluminowane I)", 1967

instalacja/żywica poliestrowa
Wymiary: 45,5 x 16,5 x 14 cm
sygnowany i datowany: 'A.S. 67'
kolorowa żywica poliestrowa, żarówka, przewody elektryczne, metal

Pochodzenie
kolekcja prywatna, Paryż (dar od artystki)
Galerie Pact, Paryż
kolekcja instytucjonalna, Polska (zakup od powyższego)

Wystawiany
(prawdopodobnie) Alina Szapocznikow, Galerie Cogeime, Bruksela, 12.11-3.12.1968

Literatura
Une cuisine où l’on vit [w:] „Femme d’Aujourd’hui”, nr 1328, 15.10.1970, s. 93 (il.)
Jola Gola, Alina Szapocznikow. Katalog rzeźb, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, 2001, poz. kat. 340, s. 146

porównaj:
Alina Szapocznikow. 1926-1973, katalog wystawy, Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta, Warszawa 1998, s. 72 (il.)
Alina Szapocznikow. Zatrzymać życie. Rysunki i rzeźby, [red.] Józef Grabski, Kraków-Warszawa, 2004, s. 162 (il.)

Biogram
Alina Szapocznikow urodziła się 16 maja 1926 r. w Kaliszu. Pochodziła z rodziny żydowskich lekarzy. W czasie wojny przebywała w getcie w Pabianicach, a potem kolejno więziona była w niemieckich obozach koncentracyjnych: Auschwitz-Birkenau, Bergen-Belsen i Theresienstadt. Po wyzwoleniu, mimo iż jej matka wróciła do Łodzi, Szapocznikow zdecydowała się zamieszkać w Pradze. Podjęła tam artystyczną praktykę w pracowni rzeźbiarza Otokara Velimskiego, a następnie rozpoczęła studia w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej. Dzięki stypendium Szapocznikow cztery lata studiowała w paryskiej École nationale supérieure des beaux-arts. Ciężka choroba zmusiła ją jednak do przerwania nauki. W 1951 r. artystka wróciła do Polski i na stałe osiadła w Warszawie, gdzie posiadała pracownię. Początkowo wykonywała rzeźby w obowiązującym socrealistycznym stylu, były to głównie projekty i realizacje pomnikowe. Po tzw. odwilży w połowie lat 50. mogła wreszcie pokazać to, co ją fascynowało: formę i tworzywo. Powstają wtedy rzeźby wyznaczające kolejne etapy w twórczości artystki. Figury kobiet: Pierwsza miłość, Trudny wiek; organiczne formy: Pnąca, Bellissima; rozpięte na stalowych rusztowaniach masy materii, które zdają się drwić z prawa grawitacji: Maria Magdalena, Błazen. W 1963 roku wyjechała z kraju i na stałe zamieszkała w Paryżu. W pracowni w Malakoff eksperymentowała z nowymi materiałami: poliestrem czy poliuretanem. Tworzyła głownie kompozycje przestrzenne z wykorzystaniem odlewów własnego ciała, jak i osób jej bliskich. Pod koniec życia niektóre z jej projektów miały charakter konceptualny. Zmarła dziesięć lat później, w sanatorium Praz-Coutant w Passy, po długich zmaganiach z chorobą nowotworową. Za decydujące dla odczytywania sztuki Szapocznikow uznać można eksponowanie napięć i kontrastów istniejących pomiędzy pięknem – brzydotą, radością – smutkiem, wewnętrzną energią – rozpadem, witalnością – niedomaganiami ciała. Ten punkt wyjścia wynika z patrzenia na jej dzieła przez pryzmat biografii, która uległa swego rodzaju procesowi mitologizacji. Na podstawie tekstów pisanych z perspektywy wspomnień wyłonił się spójny obraz Szapocznikow – pełnej życia, ciężko doświadczonej przez los, wcześnie zmarłej pięknej kobiety. Jej pogoda ducha, uroda, energia widoczna w sposobie bycia i tworzenia, w zestawieniu z ciężkimi doświadczeniami: pobytem w getcie i obozach koncentracyjnych, przebytą gruźlicą, niemożliwością urodzenia dziecka i chorobą nowotworową, wydają się rzucać cień na całą jej spuściznę artystyczną oraz stanowić jeden z głównych kluczy interpretacyjnych.