Michał GORSTKIN WYWIÓRSKI (1861-1926), Jastrzębia Góra, 1903

olej, płótno; 80 x 120 cm;
sygn. i dat. l. d.: MG. Wywiórski 1903
Michał Gorstki Wywiórski - malarz pochodzący z Warszawy odebrał wykształcenie malarskie w Monachium u Karla Rauppa i Nikolausa Gysisa oraz w prywatnych pracowniach Józefa Brandta i Alfreda Wierusza-Kowalskiego. Artysta odbył wiele podroży, by najpierw osiąść w Berlinie, a następnie związać swoje życie z Wielkopolską, a przede wszystkim z Poznaniem. Po początkowej fascynacji wschodnimi rubieżami i częstym podejmowaniem tematów inspirowanych tymi ziemiami, np. „Jeźdźców wschodnich”, zwrócił się w stronę młodopolskiej poetyki pejzażu, co zostało docenione przez jego kolegów. Zarówno Wojciech Kossak, Julian Fałat jak i Jan Styka zapraszali malarza do współpracy przy malowaniu panoram. Zadaniem Michała Gorstkina Wywiórskiego było opracowanie części pejzażowych monumentalnych płócien np. w kompozycji „Przejście przez Berezynę”.
Cechą wspólną dla oferowanego pejzażu z Jastrzębiej Góry, jak i dla szkoły Jana Stanisławskiego i jego uczniów, jest unikanie ożywionych części natury, takich jak postacie ludzkie, zwierzęta, ptaki. Sam pejzaż oraz sposób jego utrwalenia na płótnie miał być wystarczająco symbolicznym oraz silnie oddziałującym na widza przeżyciem. W 1906 roku Jastrzębia Góra była jeszcze niewielką rybacką osadą ze stromymi klifami, dopiero po 1920 roku miejscowość zaczęła się rozwijać i powoli stała się nadmorskim kurortem. W oferowanym dziele doskonale została uchwycona cisza i spokój nienaruszonej ręką człowieka przyrody, gdzie wiatr, wyrażony w ekspresyjnych pociągnięcia pędzla, targa wody Bałtyku.
Kilka analogicznych, nadbałtyckich pejzaży, autorstwa Michała Gorstkina Wywiórskiego znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku oraz w Muzeum Narodowym w Szczecinie.