Wojciech Kossak, SZWOLEŻEROWIE POD WAGRAM, 1893

73,0 x 112,0cm - olej, płótno dublowane sygn. l. d.: Wojciech Kossak | 1893

Na dolnej listwie krosien malarskich oraz na dolnej listwie ramy dwie nalepki depozytowe Zamku Królewskiego w Warszawie; ponadto na dolnych i górnych listwach krosien cztery nalepki warszawskich domów aukcyjnych.

Do obrazu są załączone dwie opinie – Elżbiety Charazińskiej oraz Adama Konopackiego.

 

Pochodzenie:

– Depozyt Zamku Królewskiego w Warszawie, 2021-2024.

 

Obraz wystawiany, wzmiankowany i reprodukowany:

– Emmanuel Swieykowski, Pamiętnik Towarzystwa Sztuk Pięknych w Krakowie 1854-1904, Kraków 1905, s. 77 (jako Epizod z bitwy pod Wagram);

– Kazimierz Olszański we wstępie do: Wojciech Kossak, Wspomnienia, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1971, s. 10;

– Sławomir Gowin, Kossakowie, Edipresse, Warszawa 2006, s. 91;

– Mała encyklopedia sztuki polskiej, wyd. „Kluszczyński“, Kraków 2007, s. 86;

– Juliusz Kossak (1856-1942) | Wojciech Kossak (1856-1942) [katalog wystawy], Muzeum Polske w w Rapperswilu, 20 VI – 24 IX 2018, s. 100, il. s. 66-67;

– Juliusz Kossak (1856-1942) | Wojciech Kossak (1856-1942) [katalog wystawy], Biblioteka Polska w Paryżu, 28 IX – 28 X 2018, s. 124, il. s. 58-59;

– Ci piekielni lansjerzy, Zamek Królewski w Warszawie, Pałac pod Blachą, maj 2023.

 

Legenda napoleońska należy do najważniejszych tematów w twórczości Wojciecha Kossaka. Prezentowane płótno przedstawia epizod bitwy, która rozegrała się w dniach 5 i 6 lipca 1809 r. w pobliżu austriackiej wsi. Jedno z największych starć podczas kampanii napoleońskich zakończyło się wielkim zwycięstwem Francuzów, zaś jej efektem był rozpad V koalicji antyfrancuskiej.

Wojciech Kossak, ilustrując legendę napoleońską, akcentował udział walczących pod wodzą Małego Kaprala Polaków. Stąd w centrum kompozycji widzimy na białym koniu płk. Wincentego Krasińskiego (przyszłego ojca poety Zygmunta Krasińskiego). Waleczny dowódca polskich szwoleżerów tuż po ostrzale austriackiej artylerii poderwał swój oddział i poprowadził go do zwycięstwa. W czasie szarży polscy szwoleżerowie odebrali austriackim ułanom ich lance i od tego czasu ich oddział nosił nazwę szwoleżerów-lansjerów.

Wojciech Kossak (Paryż 1856 - Kraków 1942 ) – powszechnie znany malarz, postrzegany przede wszystkim jako świetny batalista. Syn i uczeń Juliusza Kossaka kształcił się w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, w Akademii monachijskiej oraz w Paryżu. W latach 1895-1902 przebywał głównie w Berlinie, pracując dla cesarza Wilhelma II. Wiele podróżował, m.in. do Hiszpanii i Egiptu, gdzie wykonywał szkice do zamierzonych panoram. W późniejszych latach kilkakrotnie wyjeżdżał do Stanów Zjednoczonych wykonując zamówienia portretowe. W 1913 był mianowany profesorem warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych. W latach I wojny światowej pełnił służbę wojskową. Był współautorem panoram: „Racławice” (1893-1894), „Berezyna” (1895-1896), „Bitwa pod piramidami” (1901) oraz szkiców do niezrealizowanej „Somosierry” (1900). Z temperamentem i swobodą tworzył szeroko malowane, dynamiczne sceny batalistyczne, historyczne, rodzajowe oraz liczne portrety. Z upodobaniem malował konie. Jego obrazy, gloryfikujące dawne i współczesne artyście polskie wojsko i bohaterstwo żołnierzy, trafiały do patriotycznych uczuć odbiorców i cieszyły się ogromna popularnością.