Stanisław Baj, MATKA. MODLITWA, 2003/2015

120,0 x 90,0cm - olej, płótno sygn. p.d.: S. Baj

sygn. na odwr. p.g.: Stanisław Baj | Matka | Modlitwa | 2003 | 2015

 

Ważnym nurtem w malarstwie Stanisława Baja, oprócz pejzażu rzeki Bug, jest portret. Artysta uwidacznia na płótnach mieszkańców rodzinnej wsi Dołhobrody, sąsiadów, znajomych, jednak najczęściej portretuje matkę. Na przestrzeni czterdziestu lat stworzył ponad trzysta jej wizerunków. Marię Baj malował w kuchni, przy stole, przy stodole, przy płocie czy – jak na naszym obrazie – w trakcie modlitwy. Tak rozbudowana malarska opowieść o matce – pisała Anna Wachta – jest wzruszającym ewenementem w historii malarstwa. Matka przez jej najliczniejszą i nadludzką obecność na obrazach, staje się najważniejszym obiektem – symbolem figuratywnego malarstwa Baja. Matka – jedyny pewny i niewybieralny element ludzkiego życia. Jest prostą linią trwania, której jesteśmy przedłużeniem. Matka starzeje się i umiera, ale nie znika: trwa biologicznie w swoim jedynym synu i patrzy z setek jego obrazów. Życie trwa. (Anna Wachta, Przyczynek do biografii Stanisława Baja, w: Stanisław Baj, Olszanica 2023, s. 37)

W innym miejscu, autorka wskazuje na element przemijania w twórczości Baja, a także na środki wyrazu, którymi posługuje się ten artysta: Seria portretów matki to wyjątkowe w malarstwie studium przemijania, dowód na współbycie w czasie, trwanie i gaśnięcie. Starość ma tu swoje zmęczenie i godność. Twarze są ekspresyjne, często oderwane od ciała, lewitujące, jaśnieją w ciemności. (...) Nie interesuje go, czym człowiek patrzy, tylko jak. Nie maluje oczu – maluje spojrzenie. Wyraz. Do skutku szuka „wewnętrznego rytmu twarzy“, odczytuje „architekturę głowy“. Baj nie dopieszcza detalu, a jednak bez trudu poznalibyśmy jego modela w tłumie. W każdym pociągnięciu jego pędzla mieszka – w różnych proporcjach – zarówno blask, kolor, jak i mrok. (...) Obrazy Baja mają jeszcze jeden nieuchwytny walor: blask. Trudno go zdefiniować, ale instynktownie potrafimy go odróżnić od innych efektów optycznych. Blask bije od świętych. Blask bije z obrazów Baja, nawet tych najmroczniejszych. (Anna Wachta, Baj. Malarstwo, Olszanica 2022, s. 8-9)

 

♣ Do Ceny Zakupu doliczana będzie dodatkowo opłata wynikająca z prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymania wynagrodzenia zgodnie z Ustawą z dnia 4 lutego 1994 - o prawie autorskim i prawach pokrewnych (droit de suite).

 

Stanisław Baj (Dołhobrody n/Bugiem 1953, mieszka w Warszawie i Dołhobrodach) studiował w latach 1972-78 w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowniach profesorów Byliny, Sienickiego i Maciąga. Dyplom z wyróżnieniem w prof. Maciąga. Obecnie jest  wykładowcą w macierzystej uczelni. Uprawia malarstwo i rysunek. Miał wiele wystaw indywidualnych m.in.: Muzeum Mazowieckie w Płocku (1995); Państwowy Instytut Sztuki w Moskwie (2002); BWA Kielce(2003); Galeria Zapiecek W-wa ( 2004); Galeria Test W-wa (2010): Galeria aTAK W-wa (2011), brał też udział w wystawach zbiorowych. Uważany jest za jednego z najciekawszych kontynuatorów tradycji polskiego malarstwa realistycznego. Jego zainteresowania koncentrują się wokół wsi podlaskiej i jej mieszkańców. Tworzy portrety polskich chłopów, wydobywając w sposób niepowtarzalny ich szlachetna prostotę i ekspresyjnie oddając trud codziennej pracy. W szeroko malowanych, nostalgicznych pejzażach nadbużańskich, które są drugim wiodącym tematem jego obrazów, artysta operuje pulsującym światłem i kolorem. W jednym z wywiadów tak o nich mówi: „ Obrazy odzwierciedlają, jak ja odczuwam i widzę rzekę Bug. Malując chciałem dać wraz temu, jak ogromna i wielka jest  natura, wobec której człowiek powinien czuć respekt”. W 2001 ukazał się album poświęcony twórczości artysty.